Jak żyć w czasie zatrważających wiadomości

Przedłużająca się pandemia do codziennych problemów dokłada lęk o zdrowie, który czasem może zamienić się w paniczny strach o zdrowie i życie swoje lub swoich bliskich. Problem został już dostrzeżony przez specjalistów – zauważono, że wzrosło rozpowszechnienie objawów doświadczanego lęku oraz symptomów depresji – zwłaszcza u kobiet i u młodych ludzi. Na doświadczane odczucie lęku są jednak sposoby.

Silny i długotrwały stres, a takiego może w czasie pandemii doświadczać wiele osób, często prowadzi do zaburzeń psychicznych, w których dominującą rolę odgrywają różnego rodzaju zaburzenia lękowe, w tym przede wszystkim: lęk paniczny, lęk uogólniony oraz tzw. stres pourazowy.

Skala bolesnego doświadczenia jest zróżnicowana: od zachorowania i bezpośredniego zagrożenia życia, przez bycie świadkiem tego typu sytuacji, bycie w grupie szczególnego ryzyka, pozostawanie w kwarantannie, aż po konfrontowanie się z informacją o śmierci bliskiej osoby lub jej groźbie. Obszar traumatycznych doświadczeń obejmuje jednak również wydłużone w czasie narażenie na skutki wprowadzanych regulacji sanitarno-epidemiologicznych ograniczających swobodę działania, dostęp do posiadanych dóbr, możliwości egzystencjalnych czy wsparcia medycznego w schorzeniach niepandemicznych – wymieniał psychiatra dr n. med. Sławomir Murawiec podczas wykładu na temat wpływu pandemii na zdrowie psychiczne.

Specjaliści zwracają uwagę, że jedną z przyczyn natrętnych, powracających myśli – nie tylko w sytuacji epidemii, ale w ogóle w sytuacji choroby, jaka może dotknąć nas albo najbliższych – jest to, że przez ostatnie lata wypchnęliśmy z naszej świadomości fakt, że nie jesteśmy nieśmiertelni, że nie zawsze będziemy zdrowi.

Weszliśmy w świat internetu, mediów społecznościowych, gdzie wszyscy są piękni, młodzi i bogaci. Tymczasem życie składa się z większej gamy barw, i zdarza się w nim także choroba. Gdy nagle musimy zmierzyć się z tą realnością, z tym że nie jest jak na nieustających wakacjach, bo ktoś z naszego otoczenia może zachorować, bo my możemy zachorować, bo ludzie wokół nas chorują, czasem prowadzi to do odwrotnej sytuacji: zaczynamy się zapętlać wokół tej choroby, przestajemy zauważać dobre strony życia i myślimy tylko o chorobie i o tym co z nią związane – wyjaśnia psycholog Dorota Minta.

Drugi aspekt to poczucie utraty wolności, o której nie myśleliśmy na co dzień, traktując ją jako coś naturalnego. Przyzwyczailiśmy się do tego, że decydujemy o tym co robimy i kiedy to robimy: wsiadamy w auto albo kupujemy tani bilet lotniczy i wyjeżdżamy na weekend do Pragi lub Gdańska. Pandemia spowodowała, że to przestało być możliwe – teraz nagle ktoś za nas decyduje, co będziemy robić. Pandemia COVID-19 stała się powodem wprowadzenia licznych restrykcji. Zakazy, obostrzenia, lockdowny, co oznacza: odwoływane wyjazdy, samotnie spędzane święta, trudności z planowaniem wakacji. Wielu z nas ma poczcie utraty niezależności, ograniczonej wolności, wpływu na to co dzieje się wokół nas. Źle to znosimy.

To bardzo trudne. Najważniejsze w takiej sytuacji, żeby nie rozpamiętywać tego, na co nie mamy wpływu. Zastanówmy się raczej, co konkretnego możemy zrobić, zaplanujmy na najbliższe dwa, trzy dni działania, które będą dawały konkretne efekty. Pomyślmy też o tym, co możemy zrobić dla innych, bycie pomocnym pozwoli nam przetrwać trudny czas epidemii – radzi specjalistka.