Alginatowe masy wyciskowe – praktyczne wskazania dotyczące sposobu pracy

Wyciski stomatologiczne stanowią odwzorowanie warunków panujących w jamie ustnej pacjenta. Wykonuje się je przy pomocy masy i łyżki wyciskowej. Na ich podstawie odlewane są modele gipsowe.

Masy alginatowe są najpowszechniej stosowanymi masami wyciskowymi w stomatologii. Należą one do mas hydrokoloidowych nieodwracalnych. W ich skład wchodzą: 12-18-proc. alginian sodu, który jest środkiem nadającym elastyczność, 10-14-proc. dwuwodny siarczan wapnia, który reaguje z rozpuszczonym alginatem, aby stworzyć nierozpuszczalny alginat wapnia. Kolejnymi składnikami są: fosforan trójsodowy 1-2%, który reagując najpierw z siarczanem wapnia, opóźnia reakcję wiązania, 50-60-procentowa ziemia okrzemkowa lub proszek krzemionki, których zadaniem jest kontrola konsystencji mieszaniny i elastyczności wycisku, 4-proc. siarczan potasu lub fosforan cynkowo-potasowy, który hamuje inhibicyjne oddziaływanie alginatu na wiązanie modelu gipsowego oraz kontroluje pH. Glikol organiczny pokrywa cząsteczki proszku, aby zminimalizować ilość lotnego, bardzo drobnego proszku, oraz czwartorzędowa zasada aminowa lub chlorheksydyna, które zapewniają właściwą dezynfekcję materiału. Istotnym składnikiem z praktycznego punktu widzenia jest tymoloftaleina lub fenoloftaleina o stężeniu 0,1-0,2%. Są to substancje zmieniające barwę masy alginatowej. Po zmieszaniu proszku alginatowego z wodą pH wynosi 10, ze względu na użyty w masie fosforan trójsodowy. W tym zakresie pH tymoloftaleina ma kolor niebieski, a fenoloftaleina – różowy, cała masa jest więc fioletowa. Po około 40 s pH maleje i wynosi ok. 8, tymoloftaleina jest bezbarwna i pozostaje różowy kolor z fenoloftaleiny. Po upływie ok. minuty pH maleje do 7, masa przybiera kolor biały.

W protetyce stomatologicznej masy te wykorzystywane są w celu pobrania wycisków na modele orientacyjne na podstawie, dzięki nim lekarz dokonuje...