Demineralizacja szkliwa u pacjentów leczonych stałymi aparatami ortodontycznymi. Przegląd piśmiennictwa i opis przypadku leczenia białych plam próchnicowych

Streszczenie: Białe plamy próchnicowe na gładkich powierzchniach zębów stanowią częste powikłanie u pacjentów leczonych stałymi aparatami ortodontycznymi. Rozwój tych plam może nastąpić nawet pomiędzy pierwszymi wizytami kontrolnymi, w ciągu 4 tygodni od założenia aparatu. Szkliwo dotknięte demineralizacją jest porowate i może chłonąć barwniki pochodzenia egzogennego. Wystąpienie odwapnień na powierzchniach licowych zębów może zaburzyć ostateczny efekt estetyczny leczenia ortodontycznego. W artykule przedstawiono sposoby profilaktyki i leczenia oraz przypadek kliniczny nowoczesnej metody leczenia odwapnień.

Słowa kluczowe: białe plamy próchnicowe, remineralizacja, leczenie mikroinwazyjne, fluor, amorficzne związki wapnia

Odwapnienia szkliwa pod postacią białych plam próchnicowych (z ang. white spot lesions, WSL) mogą pojawić się podczas leczenia aparatami stałymi na szkliwie jako obwódki wokół zamków lub półksiężycowate plamy w okolicy przydziąsłowej. Nieleczone, mogą zwiększać swoje rozmiary oraz głębokość i prowadzić do powstania ubytków próchnicowych.

Etiologia

Plamy próchnicowe należą do powikłań leczenia ortodontycznego i mogą pojawić się na powierzchni zęba już po 4 tygodniach od założenia aparatu [1]. Elementy aparatu (zamki, łuki, ligatury) tworzą nowe miejsca retencji i przy niedostatecznej higienie indukują odkładanie się płytki nazębnej o niskim pH. To powoduje powstanie odwapnień w miejscach, które w normalnych warunkach są mało narażone na rozwój próchnicy. Pierwotne demineralizacje szkliwa mogą inicjować kolejne etapy rozwoju próchnicy, dlatego tak ważne jest monitorowanie WSL przez lekarza ortodontę [2].