Epidemiologia choroby próchnicowej w Polsce i na świecie

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) uznała chorobę próchnicową za bardzo ważny problem XXI wieku. Obok chorób układu krążenia i nowotworów choroba próchnicowa została nazwana chorobą cywilizacyjną.

W celu monitorowania stanu jamy ustnej pacjentów na całym świecie WHO zaleciła okresowe badania epidemiologiczne uzębienia. Z tej okazji w 1970 roku Międzynarodowa Federacja Dentystyczna usystematyzowała oznaczenie zębów, które zostało przyjęte przez WHO oraz obowiązuje do dzisiaj. Oznaczenie to jest dwuwskaźnikowe: żuchwa i szczęka zostały podzielone na 4 ćwiartki (w zębach stałych oznaczone od 1 do 4, w mlecznych – od 5 do 8),natomiast zęby zostały oznaczone liczbami – stałe od 1 do 8, mleczne – od 1 do 5. Poniżej przedstawiam wzór diagramu według FDI.

Dzięki tym oznaczeniom można porównywać intensywność i frekwencję próchnicy, korzystając ze wzorów:

Intensywność próchnicy = P + U + W/liczbę osób badanych

P – ząb z jednym ubytkiem lub kilkoma ubytkami
U – ząb usunięty z powodu próchnicy
W – ząb z jednym wypełnieniem lub więcej wypełnieniami

Zęby stałe oznaczamy dużymi literami – PUW, mleczne małymi – puw.

Frekwencja próchnicy = = liczba osób z próchnicą/liczba osób badanych x 100

Dzięki badaniom jesteśmy w stanie określić, w którym kraju, województwie, mieście itd. występuje największy problem z próchnicą. Przedstawiam przykładowe wykresy dotyczące intensywności i frekwencji próchnicy według danych z WHO na świecie (ryc. 1, s. 37, ryc. 4, s. 38) oraz w kraju (ryc. 2, 3).