Etiologia i leczenie zaburzeń stawu skroniowo-żuchwowego

Warunki zwarciowe

Najczęstszymi problemami wpływającymi na układ stomatognatyczny są braki zarówno pojedynczych zębów, jak i braki skrzydłowe, uzębienie szczątkowe czy bezzębie. Obecnie rośnie świadomość pacjentów odnośnie do higieny jamy ustnej, konieczności wizyt kontrolnych u lekarzy stomatologów, a tym samym leczenia. Pacjenci zaczęli postrzegać stan swojego uzębienia oraz jego wygląd estetyczny jako wizytówkę osobistą. Wciąż jednak świadomych pacjentów jest za mały procent w skali całej populacji. Dodatkowo koszty związane z bardziej zaawansowanym leczeniem, jak np. leczenie kanałowe czy odbudowy protetyczne zębów przedtrzonowych i trzonowych, przekraczają możliwości finansowe chorych. Niestety nie każdy może sobie pozwolić na takie leczenie lub, co zdecydowanie bardziej niepokojące, wiąże się to z przeświadczeniem, iż nie warto leczyć zębów „z tyłu”. Cały szereg tych problemów doprowadza do utraty istotnych zębów odpowiedzialnych za przenoszenie największych sił żucia i utrzymywania prawidłowej wysokości zwarcia. Zarówno każda ekstrakcja, jak i każde wypełnienie, uzupełnienie protetyczne czy leczenie ortodontyczne wpływa na statyczne i dynamiczne warunki zwarciowe. Pojedynczy brak zębowy powoduje nawykowe żucie po drugiej stronie oraz niefizjologiczne ustawienie żuchwy w stosunku do szczęki. Najmniejsza przeszkoda zwarciowa, rzędu kilku mikronów, działa niekorzystnie na proprioceptory narządu żucia. Może to prowadzić do bruksizmu (zaciskania lub zgrzytania zębami), co może z kolei skutkować zaburzeniami czynnościowymi układu czaszkowo-żuchwowego. Efektem tego są przeciążenia zębów, przyzębia, mięśni i stawów. Stwierdzono również, że objawy dysfunkcji US występują znacznie częściej u pacjentów z wadami zgryzu (stłoczenia, rotacje, wady względem płaszczyzny strzałkowej, czołowej i poziomej) (8, 9). Do zmian w US może dochodzić również w przebiegu leczeni...