Higiena w gabinecie – postępowanie z końcówkami stomatologicznymi
Pracownicy gabinetu stomatologicznego biorą na siebie całą odpowiedzialność za życie i zdrowie pacjentów. Ważne jest oczywiście wykonywanie zabiegów medycznych zgodnie z etyką lekarską, niemniej jednak nie należy pomijać warunków i zasad higieny chroniących pacjenta przed zakażeniem drobnoustrojami.
Choć wydawać by się mogło, że pojęcia „dezynfekcji” i „sterylizacji” nie powinny być nam obce, bywa zupełnie inaczej. Można pokusić się wręcz o stwierdzenie, że większość gabinetów stomatologicznych zaniedbuje zasady sterylizacji końcówek stomatologicznych, ograniczając się jedynie do ich dezynfekcji powierzchniowej, a tym samym bagatelizując zagrożenie wynikające z takiego postępowania.
Pamiętać należy o tym, że pojęcia „dezynfekcji” i „sterylizacji” nie odnoszą się tylko do instrumentarium stomatologicznego, obejmują także postępowanie z końcówkami stomatologicznymi.
Przeczytaj wszystkie artykuły z kategorii ZESPÓŁ STOMATOLOGICZNY
Dekontaminacja końcówek stomatologicznych
Zdjęcie końcówek stomatologicznych i wyjęcie z nich narzędzi obrotowych wykonujemy, dbając o nasze bezpieczeństwo, a więc z założonymi rękawiczkami jednorazowymi. Odkręcamy końcówki z rękawów unitu i wyjmujemy z nich wiertła (fot. 1). Tak przygotowane końcówki należy zdezynfekować za pomocą gazika nasączonego środkiem dezynfekcyjnym o pełnym spektrum działania w najkrótszym czasie (fot. 2). Jednakże należy pamiętać o tym, że środek ten nie powinien w swoim składzie zawierać alkoholu ani aldehydu (powodują denaturację białka). Jeśli od razu zostanie użyty preparat ścinający białko,to w późniejszym czyszczeniu usunięcie tych pozostałości może okazać się kłopotliwe. Czas czyszczenia końcówki gazikiem nasączonym preparatem dezynfekującym powinien trwać minimum jedną minutę (fot. 3).
Następnie za pomocą dołączonego do zestawu końcówek narzędzia czyścimy otwory znajdujące się na główce końcówki stomatologicznej (fot. 4). Tak przygotowaną końcówkę przepłukujemy przy unicie za pomocą strumienia wody i osuszamy przy użyciu powietrza z dmuchawko-strzykawki (fot. 5). Kolejno przecieramy końcówkę chusteczką dezynfekcyjną i przystępujemy do jej konserwacji.
Konserwując końcówki stomatologiczne, personel powinien pamiętać o zasadach bezpieczeństwa własnego i higieny pracy, zakładając na siebie foliowy fartuch, maseczkę, przyłbicę oraz rękawice ochronne. Konserwacja końcówek odbywa się za pomocą specjalnych olejów przeznaczonych do danego produktu. Na otwór butelki sprayu nakładamy odpowiedni adapter mający za zadanie celowe umieszczenie oleju konserwującego we wnętrzu końcówki (fot. 6a-c). Czynność wykonujemy do momentu pojawienia się na główce końcówki czystego oleju (fot. 7). Następnie dyszę sprayu przykładamy do otworu mocowania wiertła i wstrzykujemy przez około dwie sekundy (fot. 8). Tak przeczyszczoną końcówkę możemy teraz przedmuchać sprężonym powietrzem w celu lepszego oczyszczenia kanału wiertła z ewentualnych nieczystości (fot. 9). Nadmiar oleju odsączamy, używając ręcznika papierowego (fot. 10). Można również odłożyć końcówki stomatologiczne na specjalny stojak, główkami skierowanymi w dół, tak aby olej spływał po wnętrzu urządzenia (fot. 11). Tak przygotowane końcówki możemy teraz poddać segregacji i pakowaniu.
Stosowanie opakowań sterylizacyjnych ma za zadanie zapewnić skuteczność wysterylizowania zapakowanego narzędzia, możliwość bezpiecznego przechowywania oraz sposobność jego prawidłowego otwierania. Każde opakowanie zawiera nadrukowany wskaźnik procesu sterylizacji odbarwiający się po prawidłowo przeprowadzonym procesie (fot. 12). Opakowania papierowo-foliowe wykonane są z sześciowarstwowej folii, która gwarantuje: zgrzewalność, przejrzystość, możliwość łatwego rozerwania bez uszkodzenia oraz odporność na mikropęknięcia. Specjalny papier medyczny jest natomiast wodoodporny oraz ma porowatość prawidłową do przenikania gazów, ale jednocześnie stanowiącą barierę dla drobnoustrojów.
Przystępując do pakowania końcówek stomatologicznych do pakietów, pamiętajmy o zapełnieniu torebki najwyżej w ¾ jej objętości, aby zapobiec powstaniu nieszczelnego zgrzewu. Odległość między materiałem a zgrzewem zapewniająca odpowiednie zamknięcie opakowania powinna wynosić 3 cm. Zalecane jest wkładanie do każdego wyjaławianego pakietu chemicznego wskaźnika kontroli skuteczności procesu sterylizacji (fot. 13).
Sterylizację końcówek stomatologicznych przeprowadzamy w autoklawie. Proces sterylizacji nie może naruszać wytycznych zawartych w instrukcjach dla poszczególnych końcówek. Tak przygotowane pakiety z końcówkami stomatologicznymi układamy w centralnej lub górnej części komory autoklawu, zabezpieczając przed oddziaływaniem systemu grzejnego, umiejscowionego na dole. Parametry procesu sterylizacji nie mogą uszkadzać konstrukcji końcówek czy degradować użytego podczas konserwacji oleju.
Przed przystąpieniem do pracy końcówkę stomatologiczną należy wyjąć ze sterylnego pakietu i oczyścić zewnętrznie za pomocą chusteczki dezynfekcyjnej.
Znakomitym sposobem, cieszącym się zresztą coraz większą popularnością, jest konserwacja końcówek stomatologicznych za pomocą urządzenia Assistina.Przyrząd ten służy zarówno do czyszczenia wewnętrznych części końcówki, jak i smarowania ich olejem serwisowym.Należy jednak pamiętać, że urządzenie to, owszem, znajduje doskonałe zastosowanie w konserwacji końcówki, ale nie jest narzędziem sterylizującym i po przeprowadzeniu procesu czyszczenia zewnętrznego i konserwacji w Assistinie wymagane jest przeprowadzenie procesu sterylizacji w autoklawie.
Celem sterylizacji końcówek stomatologicznych jest nie tyle wyjałowienie jej zewnętrznej powierzchni, ale przede wszystkim przewodów biegnących wewnątrz. Obecnie dostępne na rynku końcówki wyposażone są w zawory zapobiegające kapaniu wody, co oznacza, że system ten po zakończonej pracy powoduje cofnięcie wody do kanału i co za tym idzie – zassanie materiału biologicznie skażonego do wnętrza końcówki. Dezynfekcja tylko zewnętrznej powierzchni końcówek jest zdecydowanie niewystarczająca do zapewnienia bezpieczeństwa kolejnym pacjentom. Dlatego też po każdej zakończonej pracy z pacjentem końcówki należy zdjąć z rękawów, oczyścić i poddać sterylizacji w autoklawie.
Sprawdź wszystkie produkty dostępne w naszym sklepie internetowym
