Indywidualne metalowe wkłady koronowo-korzeniowe

Zasady opracowania korzenia pod wkład koronowo-korzeniowy

Długość części korzeniowej wkładu powinna być większa lub co najmniej równa długości jego części koronowej. W miarę możliwości należy zachować zdrową część korony klinicznej zęba, co pozwala na zwiększenie retencji wkładu, poprawia stosunek długości części koronowej do korzeniowej i zmniejsza ryzyko pęknięcia korzenia zęba (3, 8). Należy pozostawić ok. 4-5 mm wypełnienia kanałowego przy wierzchołku. Pozostawienie tylko 2-3 mm może skutkować wystąpieniem zmian zapalnych okołowierzchołkowych w wyniku nieszczelności wypełnienia wierzchołka lub odsłonięcia nietypowej budowy anatomicznej korzenia w części przywierzchołkowej (9).

Jeśli chodzi o średnicę części korzeniowej wkładów, Shilingburg podaje, że szerokość opracowanego kanału nie powinna być większa niż 1/3 średnicy korzenia przy połączeniu szkliwno-cementowym, a ściany zęba wokół wkładu powinny mieć grubość minimum 1 mm (10).

Najlepszy według większości autorów kształt części korzeniowej wkładu to kształt stożka. Cooney i wsp. zbadali, że wkłady stożkowe powodują mniejsze naprężenia wierzchołka niż wkłady o kształcie walcowatym. Za to posiadają gorszą retencję (11). Dejak i Młotkowski natomiast w swoim badaniu dowiedli, że naprężenia wokół wkładów o kształcie walca teleskopu i stożka nie różnią się istotnie między sobą (12).

Istotną zaletą wkładów koronowo-korzeniowych metalowych jest brak konieczności zachowania minimum 2 mm zrębu korony klinicznej zęba, co jest konieczne w przypadku wkładów FRC w celu zapewnienia tzw. efektu ferrule. Brak zachowania efektu obręczy w takim przypadku znacząco zwiększa naprężenia w zębinie, wkładzie koronowo-korzeniowym i cemencie, co obniża wytrzymałość odbudowywanych zębów i może doprowadzić do ich złamania (13-15). Badania Forbergera i Gothringa wykazały, że zęby zrekonstruowane lanymi wkładami koronowo-korzeniowymi są bardziej odporne na złamania niż te, które zostały odbudowane wkładami FRC (16).

Procedura cementowania wkładów metalowych lanych jest prosta i powtarzalna. Do cementowania wkładów koronowo-korzeniowych można zastosować cementy fosforanowe, karboksylowe, glassjonomerowe lub cementy adhezyjne (17).

Ograniczenia zastosowania

Jedną z największych wad metalowych wkładów koronowo-korzeniowych jest ich niezadowalająca estetyka. Są nieprzezierne i mają srebrny lub złoty kolor. W związku z coraz szerszym stosowaniem koron pełnoceramiczncych staje się to problematyczne, gdyż niemożliwe może być osiągnięcie pożądanego kolory korony pełnoceramicznej z powodu prześwitywania ciemnego koloru wkładu metalowego (18). W przypadku odbudowy zębów w odcinku przednim ogranicza to więc ich zastosowanie. Należy wtedy rozważyć wykorzystanie wkładów FRC, które mają doskonałą przezierność i kolor zbliżony do zębiny oraz brak przebarwiania korzenia zęba (19).

Ponadto wykorzystanie metali w stomatologii wiąże się z ryzykiem wystąpienia zjawiska korozji. Związki, które powstają w wyniku tego procesu, mogą działać alergizująco na organizm oraz powodować powstawanie przebarwień wewnątrzpochodnych dziąsła brzeżnego lub błony śluzowej wzdłuż korzenia zęba (3, 20).

W przypadku wystąpienia zmian zapalnych wokół korzenia zęba lub innych wskazań do usunięcia lanego wkładu koronowo-korzeniowego może się to okazać niemożliwe. Usuwanie takich wkładów jest bardzo trudne i niesie za sobą ryzyko wielu powikłań takich jak pęknięcie korzenia i konieczność jego ekstrakcji. W przypadku gdy wkład został zacementowany na jeden z cementów konwencjonalnych, można skorzystać z końcówek ultradźwiękowych, które rozbijają cement. Metoda ta nie sprawdzi się przy cementach adhezyjnych. Jeśli retencja wkładu jest zmniejszona, można taki wkład usunąć za pomocą zbijaka lub kleszczy kramponowych. Dostępne są również specjalne systemy narzędzi, które są przeznaczone do usuwania wkładów, np.: System Wam X, System Gonon/Thomas, System Ruddle’a, System Egglera, Zestaw Masserana (21, 22).