Ocena ryzyka metaplazji nowotworowej zmian przedrakowych w jamie ustnej

TITLE: Precancerous lesions in oral cavity – metaplasia risk evaluation

SŁOWA KLUCZOWE: zmiany przedrakowe

STRESZCZENIE: W pracy przedstawiono najczęściej występujące zmiany przedrakowe w obrębie jamy ustnej oraz ryzyko ich metaplazji nowotworowej.

KEY WORDS: precancerous lesions

SUMMARY: The study presents most common precancerous lesions of oral cavity and discusses risk of metaplastic progression into a neoplasma.

Nowotwory jamy ustnej i nosogardzieli stanowią ok. 3% wszystkich nowotworów złośliwych u mężczyzn i ok. 2% u kobiet (1). W ciągu roku na świecie wykrywa się ponad 640 000 nowych przypadków zachorowań.

Pomimo znacznego postępu medycyny w ciągu ostatnich 30 lat nie zauważono znacznego zmniejszenia zapadalności na tę chorobę (2). Nowotwory jamy ustnej charakteryzują się wysoką śmiertelnością. W krajach rozwiniętych współczynnik pięcioletniego okresu przeżycia pacjentów leczonych wynosi ok. 50%, a w krajach rozwijających się spada poniżej 30% (3). Ponad 90% wszystkich zmian złośliwych wywodzących się z nabłonka jamy ustnej stanowi rak kolczystokomórkowy (SCC – squamous cel carcinoma). Występuje najczęściej u osób w wieku średnim i starszym. Do jego powstania predysponuje wiele innych czynników, takich jak: palenie papierosów, nadużywanie alkoholu, żucie tytoniu oraz zakażenie wirusem brodawczaka (HPV – human papilloma virus). Ostatnio obserwuje się wzrost zapadalności wśród osób młodych, co może mieć związek z większą swobodą seksualną oraz dużym ryzykiem zakażenia wirusem HPV, szczególnie jego odmianą HPV-16, podczas stosunków płc...