Co musisz wiedzieć o ospie małpiej?

W Polsce wykryto 173 przypadki ospy małpiej w okresie od 15.06 – 15.09.2022 r. (wg meldunków: Zachorowania na wybrane choroby zakaźne w Polsce od 1 stycznia do 15 września 2022 r. oraz w porównywalnym okresie 2021 r http://wwwold.pzh.gov.pl/oldpage/epimeld/2022/index_mp.html).

Instytucje publiczne prowadzą nadzór nad chorobami zakaźnymi i monitoring sytuacji epidemiologicznej w kraju. Wydane zostały zalecenia dla pracowników sektora ochrony zdrowia dotyczące zapobiegania transmisji w podmiotach świadczących usługi zdrowotne. Aktualnie WHO nie rekomenduje wprowadzenia ograniczeń w podróżowaniu.

We wcześniejszych latach ospa małpia powodowała zachorowania u ludzi wyłącznie w krajach afrykańskich, w których występują przenoszące wirusa MPXV gryzonie afrykańskie. Poza Afrykę były zawlekane pojedyncze przypadki, które nie stanowiły źródła ognisk zachorowań. Obecnie przypadki ospy małpiej w postaci ognisk zachorowań obejmujących po kilkadziesiąt osób pojawiły się m.in. w: Hiszpanii, Portugalii, Wielkiej Brytanii.

www.who.int/health-topics/monkeypox
www.ecdc.europa.eu/en/monkeypox

Choroba występuje endemicznie (lokalnie) w dziewięciu krajach afrykańskich. Od 2016 r. przypadki zachorowań na ospę małpią odnotowano w Sierra Leone, Liberii, Republice Środkowoafrykańskiej, Republice Konga oraz Nigerii.

Aktualne dane dotyczące sytuacji epidemiologicznej w Europie dostępne są na stronie ECDC.

Źródło zakażenia i drogi szerzenia

Od zwierząt: bezpośredni kontakt z zakażonymi zwierzętami poprzez ich krew lub płyny ustrojowe (głównie są to: wiewiórki, króliki, ale również zakażone myszy czy szczury), albo w wyniku pogryzienia przez zakażone zwierzę. W Europie przenoszenie MPXV tą drogą obecnie nie występuje.

Od człowieka: drogą kropelkową lub z krwią i wydzielinami w czasie bezpośredniego kontaktu z osobą zakażoną, przez śluzówki.

Początkowe objawy choroby:

• wysoka gorączka, powyżej 38,50 stopni Celcjusza;
• uogólnione lub miejscowe powiększenie węzłów chłonnych (w odróżnieniu od ospy wietrznej);
• ból głowy;
• ból pleców;
• znaczne osłabienie.

Dalsze objawy, odsunięte w czasie:

Po 1-3 dniach u pacjenta rozwija się wysypka (w kolejności: plamki, grudki, pęcherzyki, krosty, strupki):

• wysypka zazwyczaj zaczyna się na twarzy i następnie rozprzestrzenia się na inne części ciała.
• w czasie wystąpienia wysypki osoba chora jest zakaźna.
• wysypka utrzymuje się przez 2-4 tygodni.
• blizny po odpadnięciu strupów na skutek wysypki są bardzo głębokie, ale zanikają w okresie 1-4 lat.

23 maja 2022 r. WHO w wytycznych dla diagnostyki laboratoryjnej małpiej ospy wskazało, że obraz kliniczny zachorowań w Europie może odbiegać od wyżej przedstawionego, dlatego przy podjęciu decyzji o konieczności wykonania diagnostyki w kierunku MPXV należy uwzględniać zarówno obraz kliniczny, jak i informacje epidemiologiczne, oceniając łącznie prawdopodobieństwo zakażenia.