Pionowe złamanie korzenia – przyczyny, diagnoza, leczenie – przegląd piśmiennictwa
Złamania pionowe korzeni mogą również dotyczyć, choć w znacznie mniejszym zakresie, zębów nieleczonych endodontycznie (1, 3, 6, 8, 10). Wśród głównych przyczyn wymienia się: rozległe wypełnienia, źle dopasowane korony, wkłady koronowe typu inlay, piny koronowe (3, 8). Zazwyczaj VRF w tych sytuacjach jest kontynuacją powstałego wcześniej pęknięcia części koronowej zęba (8). Z piśmiennictwa wynika, że do częstych złamań pionowych korzenia w zębach żywych dochodzi wśród populacji Chińczyków, i dotyczy głównie kobiet. Były to wyłącznie zęby trzonowe z małymi wypełnieniami lub bez wypełnień z widocznym znacznym starciem patologicznym spowodowanym specyficzną dietą tej nacji. Za przyczynę VRF autorzy pracy uznali zaawansowaną atrycję zębów (1, 6). Czasami w zębach bocznych, nieleczonych endodontycznie, bez wypełnień może dojść do tzw. zmęczeniowego złamania korzenia na skutek nadmiernie rozwiniętych sił okluzyjnych (3). Takie złamania dotyczą pacjentów z nadmiernie rozwiniętymi mięśniami żucia, mających nawyk żucia lodu, spożywających bardzo abrazyjne jedzenie lub posiadających inne parafunkcje (3). Według Chana pionowe pęknięcia korzenia w 40% dotyczą zębów nieleczonych endodontycznie, z czego aż 84% stanowią zęby trzonowe (11).
Postawienie prawidłowego rozpoznania w przypadku pionowego złamania korzenia, zwłaszcza w jego wczesnym etapie, jest bardzo trudnym zadaniem (1, 8). Objawy pojawiają się dopiero po pewnym czasie i mogą błędnie wskazywać na istnienie innych jednostek chorobowych, takich jak niepowodzenie w leczeniu endodontycznym czy choroba przyzębia (8, 12-13). Sporadycznie diagnoza może być postawiona w trakcie wykonywanego leczenia. Przykładami mogą być słyszalny odgłos pękania zębiny podczas kondensacji gutaperki w kanale i mogące towarzyszyć mu inne objawy, takie jak: [...]
