Zęby zatrzymane – diagnostyka i ocena rokowania w leczeniu ortodontycznym na podstawie obrazowania rentgenowskiego

Streszczenie: Ząb z całkowicie uformowanym korzeniem tkwiący częściowo/całkowicie w tkance kostnej szczęki lub żuchwy określa się mianem zęba zatrzymanego. Najczęściej dotyczy to trzecich zębów trzonowych, kolejno: kłów, zęba siecznego przyśrodkowego górnego oraz dolnych zębów przedtrzonowych. Zahamowanie wyrzynania wynika m.in. z: urazu, zębów nadliczbowych, torbieli, braku miejsca, uwarunkowań genetycznych oraz nieprawidłowej budowy zębów. Wśród metod diagnostycznych można wymienić metody radiologiczne, a w ostatnim czasie na szczególną uwagę zasługuje technika CBCT. Opisy przypadków dotyczą pacjentów zgłaszających się do Zakładu Ortodoncji Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, u których podejrzewano zaburzenie wyrzynania zęba. Rutynowo wykonywano u tych pacjentów radiogramy: pantomogramy lub zdjęcia wewnątrzustne zębowe. Dokładne zobrazowanie 3D zębów zatrzymanych stworzono na podstawie skanów CBCT. Wśród pacjentów objętych badaniem wykryto na etapie planowania leczenia resorpcję zęba zatrzymanego lub zębów sąsiednich, dilacerację korzenia, ankylozę, mechaniczne przeszkody (zęby nadliczbowe, torbiele), brak wystarczającej ilości miejsca. Odpowiednia diagnostyka pozwoliła wcześnie wykryć ryzyko niepowodzenia leczenia ortodontycznego.

Słowa kluczowe: zęby zatrzymane, CBCT, OPG

Zęby zatrzymane to w pełni wykształcone zęby stałe z całkowicie uformowanymi korzeniami, które nadal znajdują się w kości szczęki lub żuchwy. Częstość występowania tego zaburzenia wynosi 0,9-4,3% (1, 2).

Strużak-Wysokińska i wsp. wykazali, że 41,9% zębów zatrzymanych znajduje się w kości szczęki (39,5% w odcinku przednim). Kurol i Ericson natomiast zaobserwowali, że najczęściej zatrzymanymi zębami stałymi były kły górne – u 1,5-2,2% populac...