Lek. dent. Aneta Furtak: Periodontologia jest bardzo szeroką dziedziną

Jakie są najistotniejsze wymagania, które należałoby spełnić, aby lekarz dentysta, który nie jest specjalistą periodontologiem, mógł prawidłowo opiekować się swoimi pacjentami, u których występują potrzeby w zakresie leczenia periodontologicznego? Kiedy powinien sam podejmować leczenie i w jakim zakresie? Kiedy natomiast należy skorzystać z pomocy i konsultacji lekarza periodontologa?

Przede wszystkim zwróćmy uwagę na dziąsła, bardzo często skupiamy się na konkretnym problemie, z którym zgłasza się pacjent – najczęściej na zębie. Ważnym elementem jest wywiad, dopytanie o krwawienie, subiektywne odczucia pacjentów odnośnie dziąseł i błon śluzowych. Kolejnym elementem jest badanie błon śluzowych, dotykiem i wzrokiem sprawdzamy, czy nie ma niepokojących zmian na policzkach, języku, dnie jamy ustnej, podniebieniu czy tylnej ścianie gardła. Takie badanie zajmuje 2-3 minuty, a w kontekście profilaktyki onkologicznej może uratować pacjentowi życie. Każdy z nas zna ogólne objawy stanu zapalnego: dolor, calor, rubor, tumor, funcio leasa – dokładnie takie same zasady obowiązują w diagnostyce/ocenie wizualnej zapalenia dziąseł i przyzębia. Następnie należy delikatnie zbadać pacjenta sondą periodontologiczną – dla lekarza dentysty, który nie zajmuje się periodontologią, nie ma znaczenia rodzaj sondy. Jeśli zauważamy, że po badaniu występuje krwawienie lub sonda „wpada” do kieszeni przyzębnej, powinno nas to zaalarmować. Pamiętajmy, że bardzo często u palaczy choroba przyzębia przebiega bezobjawowo – dziąsła są najczęściej jasnoróżowe, zbite, bez obecności recesji dziąsłowych – może to zmylić zarówno pacjenta, jak i lekarza dentystę czy higienistkę stomatologiczną. Wtedy analizujemy zdjęcie panoramiczne. Najważniejszym elementem jest postawienie dobrej diagnozy – moim zdaniem jest to już połowa sukcesu. Zapalenie dziąseł bez objęcia wyrostka kostnego lub z jego minimalnym objęciem najczęściej leczy higienistka stomatologiczna lub lekarz dentysta, stany z większym ubytkiem kości najczęściej leczy bardziej doświadczona higienistka stomatologiczna lub lekarz dentysta w znieczuleniu miejscowym. Nie ma jasnej granicy, kiedy pacjenta skierować na leczenie specjalistyczne, jednak ja uważam, że takim momentem jest brak poprawy po wykonanym leczeniu. Dlatego też wizyty kontrolne i monitorowanie choroby to tak istotne elementy prowadzenia pacjenta periodontologicznego.

Kup prenumeratę czasopisma „TPS – Twój Przegląd Stomatologiczny” na dlaspecjalistow.pl.

Jak powinna wyglądać szeroko zakrojona profilaktyka stomatologiczna i jakie grupy pacjentów należałoby nią objąć? Do jakiego momentu mówimy o profilaktyce ogólnostomatologicznej, a kiedy wkraczamy w zakres leczenia?

Podstawową profilaktyką stomatologiczną powinni być objęci wszyscy pacjenci, których przyjmujemy. Jednak szczególną uwagę zwracamy na pacjentów ze schorzeniami ogólnymi, szczególnie przewlekłymi, takimi jak: cukrzyca, choroby układu sercowo-naczyniowego czy choroby autoimmunologiczne, które mogą mieć bezpośredni związek z chorobami przyzębia. Zwiększoną czujność powinniśmy wykazać również u kobiet ciężarnych oraz podczas zmian hormonalnych. Profilaktykę pod postacią badania diagnostycznego, indywidualnie dobranego instruktażu higieny jamy ustnej czy zmiany nawyków, np. minimalna interwencja antynikotynowa czy zalecenia dietetyczne, stosujemy u każdego pacjenta. Leczenie dodatkowo wdrażamy u pacjentów, u których pojawiły się oznaki choroby, czyli np. krwawienie z dziąseł spowodowane stanem zapalnym dziąseł lub przyzębia. Terapia głównie niechirurgiczna najczęściej u większości pacjentów jest wystarczająca. Pamiętajmy, że chirurgiczne leczenie ubytków kostnych wdrażamy dopiero po fazie niechirurgicznej, która zawsze musi być przeprowadzona bardzo dokładnie i starannie oraz obejmować wszystkie dostępne powierzchnie jednostki zębowo-dziąsłowej.