Gruźlica – nadal aktualny problem

Gruźlica jest przewlekłą chorobą zakaźną, której czynnikiem etiologicznym jest Mycobacterium tuberculosis, a źródłem zakażenia – chory człowiek wydalający prątki.

Do zakażenia drugiego człowieka dochodzi drogą kropelkową lub pyłową – poprzez wdychanie zakaźnego aerozolu (podczas kaszlu, kichania, mówienia, śmiechu). Wyjątkowo do zakażenia może dojść przez uszkodzoną skórę (1). Światowa Organizacja Zdrowia szacuje, że aż jedna trzecia populacji świata jest zakażona prątkiem gruźlicy (3). Natomiast ryzyko zachorowania osoby zakażonej szacuje się na 6–10% i jest ono zależne między innymi od takich czynników, jak wiek i stan odporności organizmu (1). Pierwsze objawy choroby są mało charakterystyczne, a przebieg charakteryzuje się okresami zaostrzeń i remisji. W związku z tym, że najczęstszą lokalizacją zmian jest układ oddechowy, charakterystycznymi objawami choroby są przedłużający się kaszel oraz duszność. Dołączyć się mogą takie objawy, jak: ból w klatce piersiowej, nagły spadek masy ciała, nocne pocenie się i podwyższona temperatura ciała (4). W wyniku zakażenia drogą kropelkową dochodzi do powstania gruźlicy pierwotnej, zakażeniu ulegają również węzły chłonne. Prątki gruźlicy mogą rozprzestrzeniać się z ogniska pierwotnego i wywoływać: odoskrzelowe gruźlicze zapalenie płuc, gruźlicze zapalenie opłucnej, gruźlicze zapalenie węzłów chłonnych, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu, gruźlicę nerek, kości i stawów (6). Do czynników wewnętrznych sprzyjających przejściu zakażenia prątkiem w chorobę należą choroby, które osłabiają organizm. Obecnie najbardziej niebezpieczną chorobą jest AIDS. Zakażenie HIV atakuje bezpośrednio układ odpornościowy, który odgrywa kluczową rolę w obronie przed gruźlicą. Zakażenie HIV kilkudziesięciokrotnie zwiększa ryzyko rozwoju gruźlicy u osoby zakażonej. Inne choroby sprzyjające rozwojowi gruźlicy to: cukrzyca, pylica krzemowa, choroby nowotworowe, chorob...