Profilaktyka, która sprawia, że pacjent jest zadowolony

Guided Biofilm Therapy (GBT) jest modułowym protokołem nowoczesnej sesji profilaktycznej. Osiem oddzielnych modułów GBT można indywidualnie dostosować do danego zabiegu i stanu pacjenta, czy to podczas terapii wstępnej, czy przy leczeniu podtrzymującym. Zespół autorów używających GBT w gabinecie stomatologicznym dodał nowe etapy do już istniejącego konceptu profilaktycznego i przeprowadził ankietę wśród pacjentów w celu określenia zadowolenia z takiego systemu.

Guided Biofilm Therapy (GBT) to ustandaryzowany, usystematyzowany, oparty na analizie ryzyka i zorientowany na potrzeby pacjenta protokół profilaktyczny, który został stworzony na podstawie najnowszych odkryć naukowych i zaawansowanych technologii w celu skutecznego zarządzania biofilmem.

GBT zostało opracowane wspólnie przez EMS, Swiss Dental Academy (SDA), uniwersytety (zwłaszcza Uniwersytet w Brescia, Włochy, prof. M. Mensi) i różnych klinicystów (rys. 1). Oprócz skutecznego oczyszczania i wysokiego stopnia ochrony tkanek celem zabiegu jest maksymalizacja komfortu pacjenta i klinicysty.

Przebieg zabiegu został dokładnie zbadany, jeżeli chodzi o technologię i materiały, a jego skuteczność została potwierdzona na podstawie dowodów. To samo dotyczy zadowolenia pacjenta z poszczególnych etapów, takich jak AIRFLOW® i PIEZON® PS (7-14).

Jednak dane dotyczące zadowolenia pacjenta z całego protokołu GBT nie są jeszcze dostępne. Niemniej, ponieważ zadowolenie pacjenta jest ważnym elementem dobrze działającego systemu recall i częścią naszej wewnętrznej kontroli jakości, to naszym celem było wypełnienie tej luki poprzez przeprowadzenie wywiadu z 50 pacjentami.

Protokół Guided Biofilm Therapy

GBT to systematyczny, ustandaryzowany protokół oparty na wizytach recall, wprowadzonych przez Axelssona i Lindhego (1-3). Oparty na ośmiu modułach, GBT może być stosowany zarówno u nowych, jak i obecnych pacjentów, którzy są poddawani terapii podtrzymującej (5, 6). Poniższe wyjaśnienia dotyczą terapii podtrzymującej. Moduły można stosować indywidualnie, w zależności od diagnozy związanej z wiekiem i oszacowaniem ryzyka.

Poniżej wyjaśniono tylko nowe etapy GBT (zmiany z sesji recall Axellsona i Lindhego):

• Zabieg rozpoczyna się od przywitania pacjenta i czynności minimalizujących zakażenie naszego personelu. Przed każdym zabiegiem pacjent płucze jamę ustną roztworem 0,1% CHX. Umożliwia to zredukowanie drobnoustrojów w aerozolu o około 60% (15). Wartość ta może być podniesiona do około 95% redukcji drobnoustrojów dzięki prawidłowej technice odprowadzania aerozolu przy użyciu wysoko próżniowego systemu ssącego (16).
• Wybarwiono biofilm naddziąsłowy w celu dokładnego określenia wskaźnika płytki nazębnej, aby zmotywować pacjenta i poprawić jego domową higienę jamy ustnej oraz aby profesjonalnie i skutecznie usunąć biofilm. W celu ochrony twardych tkanek zęba tylko miejsca z widocznym zabarwieniem są poddawane zabiegowi (17-19).
• Zarządzanie biofilmem – ponieważ biofilm jest obecnie wyraźnie rozpoznany jako główna przyczyna najbardziej powszechnych chorób przyzębia, rozpoczynamy od naddziąsłowego i poddziąsłowego jego usunięcia. Pracujemy wyłącznie z AIRFLOW® Prophylaxis Master i piaskiem z erytrytolem (AIRFLOW® PLUS Powder). Tylko w rzadkich przypadkach występowania bardzo dużych osadów używamy piasku z wodorowęglanem sodu (AIRFLOW® CLASSIC Comfort Powder). Niemniej ważne jest, aby rozpocząć pracę, używając piasku AIRFLOW® PLUS, w celu upewnienia się, że piasek z wodorowęglanem sodu jest użyty jedynie na zdrowym szkliwie (20-26). Dysza AIRFLOW® jest używana tylko do pracy naddziąsłowej i w kieszeniach do 4 mm. W głębszych kieszeniach 4 mm używane są specjalna dysza (PERIOFLOW®) z końcówką z oznaczeniami głębokości oraz piasek AIRFLOW® PLUS z erytrytolem (13).
• Zarządzanie zmineralizowanymi depozytami – następuje po tym ukierunkowane usunięcie naddziąsłowego i poddziąsłowego kamienia nazębnego (14). Skupiamy się tutaj bardzo na ochronie tkanek, tzn. usuwamy kamień naddziąsłowy tylko tam, gdzie jest on widoczny. Poddziąsłowo kierujemy się pomiarami periodontologicznymi i zgłębnikowaniem (Hu-Friedy zgłębnik 11/12). Pracujemy ultradźwiękami piezoceramicznymi, ponieważ ruchy liniowe są szczególnie delikatne dla tkanek zęba (PIEZON®/końcówka PS) (7, 26-30).

Materiał i metody

W pierwszych trzech miesiącach 2019 roku przeprowadzono ankietę. Włączono do niej 50 pacjentów, którzy regularnie przychodzili na oczyszczanie przez kilka lat, zanim zaczęto stosować GBT (kolejno lata 2005-2011 i 2012-2015). Najmłodszy pacjent miał 28 lat, a najstarszy – 79 lat. Stary standard zabiegu odpowiadał protokołowi z rys. 2: w kolejności lata 2005-2011 i 2012-2015. Pacjenci zostali poinformowani o planowanym przeprowadzeniu ankiety. Musieli również złożyć pisemną zgodę i mieli okazję uczestniczenia w losowaniu nagrody w postaci elektrycznej szczoteczki. Kwestionariusze i numery losowania nagród były anonimowe. Pytania 1-5 były punktowane przy użyciu wizualnej skali analogowej (VAS) o wartościach od 0 do 10. Na pytania 6-8 odpowiedzi zostały udzielone poprzez odznaczenie kwadratu (rys. 2). Poproszono pacjentów o wypełnienie ankiety w poczekalni, zaraz po zakończeniu zabiegu GBT. Ocena była liczbowa, a wyniki przedstawiono opisowo.

Sprawdź inne artykuły z kategorii PROFILAKTYKA.

Uzyskane wyniki:
– subiektywne uczucia
– 95% respondentów stwierdziło, że zabieg był przyjemny (ocena > 5); dla 5% respondentów ocena zabiegu była pośrodku, pomiędzy przyjemnym a nieprzyjemnym (rys. 4);
– wybarwienie biofilmu – 100% respondentów (ocena 5) oceniło wybarwianie jako użyteczną motywację do domowej higieny jamy ustnej (rys. 4);
– rezultat zabiegu – 94% (ocena wyższa niż 5) stwierdziło, że ich zęby były gładkie po zabiegu;
– wymagany czas – 98% respondentów (ocena wyższa niż 5) oceniło czas przebiegu zabiegu jako właściwy; jeden pacjent nie mógł się zdecydować (ocena = 5) (rys. 5);
– wskaźnik rekomendacji – 98% (ocena > 5) poleciłoby taki protokół zabiegu innym, a nawet 80% poleciłoby go „bezwarunkowo” (ocena 10); przy tym pytaniu również jeden pacjent nie był zdecydowany (ocena = 5);
– porównanie z poprzednią metodą – akceptacja obecnego protokołu Guided Biofilm Therapy była konsekwentnie pozytywna; 100% respondentów uważało, że nowe podejście jest lepsze; w komentarzach można było przeczytać: „szybciej i bardziej skutecznie, jest delikatniejszy, rewelacyjne oczyszczenie zębów, dobre uczucie, znacznie przyjemniej, mniej boleśnie”;
– intensywność bólu – 60% respondentów nie odczuwało bólu, 38% powiedziało, że odczuwali mniej bólu i tylko 2% (jeden pacjent) odczuwał taki sam ból jak przy poprzednich zabiegach;
– kiedy rozpoczął się ból? – wyniki z zastosowania urządzenia AIRFLOW® były szczególnie pozytywne, żaden pacjent nie uważał go za bolesny; siedmiu pacjentów zgłosiło ból podczas przeprowadzania pomiarów kieszeni i 14 podczas używania ultradźwięków; niestety nie przeprowadzono dalszego różnicowania bólu (VAS).

Rezultaty można ocenić jako bardzo dobre. Jest to szczególnie widoczne przy pytaniu o rekomendacje i zadowolenie pacjenta: 98% poleciłoby zabieg innym i 100% uważa nowy koncept za lepszy niż schemat zabiegu zgodnie zgodnie ze starym protokołem. Również nie było negatywnych komentarzy na temat urządzenia AIRFLOW®.

Omówienie

Skuteczne i delikatne usuwanie biofilmu oraz zmineralizowanych depozytów jest istotnym elementem profilaktyki oraz terapii wstępnej i podtrzymującej. Przez długi czas skupiano się wyłącznie na wykonywaniu oczyszczania. Obecnie coraz ważniejsza staje się ochrona tkanek podczas nowoczesnych sesji recall. Już w 1997 roku Flemmig (30-32) wzywał do niepowodowania utraty więcej niż 0,5 mm cementu/zębiny podczas terapii podtrzymującej na przestrzeni 10 lat. Na znaczeniu zyskał również komfort pacjenta, gdyż tylko zadowoleni pacjenci przychodzą na wizyty recall.

Dane z badań dotyczących stosowania różnych środków pomocniczych i wynikającego z tego komfortu pacjenta są już dostępne od jakiegoś czasu. Wennström (7) porównał użycie instrumentów ręcznych z ultradźwiękami PIEZON® podczas terapii wstępnej (skaling i root planing). Zalety wyraźnie przeważają po stronie systemu PIEZON® – przy tych samych rezultatach klinicznych czas zabiegu był trzy razy krótszy, zużycie środka znieczulającego było 2,5 raza mniejsze, a komfort pacjenta był znacznie wyższy. Aslund i wsp. otrzymali podobne wyniki (8): przy porównaniu kiret z PIEZON® podczas niechirurgicznego leczenia, jeżeli chodzi o ból i nadwrażliwość przyszyjkową, parametry kliniczne poprawiły się równie pozytywnie w obu grupach. Niemniej po tygodniu, 4 i 8 tygodniach użycie PIEZON® powodowało znacznie mniej bólu i nadwrażliwości. Wennström i wsp. (9) przeprowadzili badanie porównawcze dla terapii podtrzymującej (PIEZON® vs. AIRFLOW®/glicyna). Nie było żadnych różnic w wartościach klinicznych i mikrobiologicznych, ale komfort pacjenta był znacznie wyższy w grupie AIRFLOW®. Bühler i wsp. (10) opublikowali systematyczny przegląd dotyczący dyskomfortu podczas niechirurgicznej terapii periodontologicznej. Wyniki wskazywały na mniejszy dyskomfort, gdy był używany AIRFLOW®, niż urządzenia ultradźwiękowe i instrumenty ręczne. Sultan i wsp. (11) doszli do następującego wniosku w swoim przeglądzie najważniejszego piśmiennictwa: AIRFLOW® w połączeniu z niskoabrazyjnymi piaskami (glicyna, erytrytol) jest wiarygodnym, wysoce skutecznym i praktycznym rozwiązaniem do oczyszczania poddziąsłowego. Wydaje się lepszym podejściem niż konwencjonalne formy zabiegu, jeżeli chodzi o komfortpacjenta, bezpieczeństwo i wymagany czas. Ethani wsp. (12) doszli do następujących wniosków w swoimsystematycznym przeglądzie: zalety AIRFLOW®z niskoabrazyjnymi piaskami (glicyna, erytrytol) polegają na skutecznym usuwaniu biofilmu bez uszkodzenia miękkich tkanek przyzębia i/lub tkanek twardych. Dodatkowe korzyści to komfort pacjenta i wymagany czas. Moene i wsp. (13) porównali ultradźwięki i PERIOFLOW ® z piaskiem PLUS podczas terapii podtrzymującej u pacjentów z kieszeniami o głębokości > 4 mm. Pacjenci zdecydowanie preferowali PERIOFLOW ® z piaskiem PLUS z racji mniejszego bólu podczas zabiegu. Rozpoczęcie od usunięcia biofilmu, zanim zostaną usunięte zmineralizowane złogi podczas GBT, również znacznie poprawia komfort pacjenta (14). Rezultaty te są zgodne z wynikami naszej ankiety.

Już od pewnego czasu pracujemy z delikatnymi urządzeniami, takimi jak AIRFLOW® i PIEZON® PS, podczas sesji recall. Ponieważ oferujemy GBT naszym pacjentom jako postęp w protokole recall, chcieliśmy uzyskać wrażenie akceptacji tej metody poprzez ankietę pacjenta. Została ona przeprowadzona na grupie pacjentów, którzy systematycznie przychodzili na wizyty recall przez wiele lat.

Rozpoznanie dostarczyło głównie informacji opisowych, a wyniki były wszędzie pozytywne. Przypisujemy to głównie temu, że zabieg jest delikatny, bezbólowy, redukuje lęk oraz jest ukierunkowany. Nie można było jednak ostatecznie wyjaśnić za pomocą tej ankiety, który z poszczególnych etapów GBT (wybarwianie, początkowe usunięcie biofilmu przy użyciu AIRFLOW®/PERIOFLOW® z piaskiem PLUS z erytrytolem, następnie PIEZON® PS) przyczynił się do bardzo wysokiego zadowolenia pacjentów. Jest natomiast pewnew, że przede wszystkim technologia AIRFLOW® oraz skrócony czas używania ultradźwięków dzięki zamianie kolejności są zasadniczymi czynnikami dla wysokiego zadowolenia pacjentów.

Podsumowanie

Jak opisano powyżej, dzięki zamianie protokołu profilaktycznego na Guided Biofilm Therapy, który to odzwierciedla najnowsze odkrycia naukowe i postęp technologiczny, udało nam się osiągnąć wysoki standard systematyki i samego zabiegu. Dodatkowo zadowolenie pacjenta (jakość wyników) odgrywa kluczową rolę w powodzeniu profilaktyki, co przekłada się na długoterminową lojalność pacjentów. To z kolei zależy od jakości przeprowadzonego zabiegu i odczuwanego bólu/samopoczucia, gdyż tylko zadowoleni pacjenci prawdopodobnie powrócą.

W celu określenia zadowolenia pacjenta po wprowadzeniu Guided Biofilm Therapy poprosiliśmy 50 z nich o wypełnienie ankiety. Informacje zwrotne były zawsze pozytywne, przy wszystkich pytaniach. Szczególnie porównanie z poprzednimi zabiegami było jednoznaczne – wszystkich 50 ankietowanych pacjentów preferowało nową metodę od starej.

Konflikt interesów Ze względu na swoją specjalizację w zakresie profilaktyki dr. K.D. Bastendorf jest konsultantem dla firmy E.M.S., Electro Medical Systems S.A, 1260 Nyon-Szwajcaria.

Grafika: dr. K.D. Bastendorf i EMS

Piśmiennictwo

1. Axelsson P., Lindhe J.: The effect of a preventive programme on dental plaque, gingivitis and caries on schoolchildren. „J Clin Periodontol”, 1974, 1, 126-138.
2. Axelsson P., Lindhe J.: Effect on controlled oral hygiene procedures on caries and periodontal disease in adults. „J Clin Periodontol”, 1978, 5, 133-151.
3. Axelsson P., Lindhe J.: Effect of controlled oral hygiene procedures on caries and periodontal disease in adults. Results after 6 years. „J Clin Periodontol”,1981, 8, 239-248.
4. Bastendorf K.-D., Bartsch A.: langzeiterfolge der Prophylaxe nach 30 Jahren Recall. „Prophylaxe impuls”, 2012, 16, 62-69.
5. Strafela-Bastendorf N., Bastendorf K.D.: PZR-neu gedacht! zm 106 (11A), 26-30 (2016).
6. Strafela-Bastendorf N., Bastendorf K.D.: Professionelle Biofilmentfernung-Tipps für den Praxisalltag. „Quintessenz”, 2016, 67, 1069-1075.
7. Wennström J.L., Tomasi C., Bertelle A. et al.: Full mouth ultrasonic debridement versus quadrant scaling and root planing as an initial approach in the treatment of chronic periodontitis. „J Clin Peridontol”, 2005, 32, 851-859.
8. Aslund M., Suvan J., Moles D.R. et al.: Effects of Two Different Methods of non-Surgical Periodontal Therapy on Patient Perception of Pain and Quality of life: A Randomized Controlled Clinical Trial. „J Periodontol”, 2008.
9. Wennström J.L., Dahlen G., Ramberg P.: Subgingival debridement of periodontal pockets by air polishing in comparison with ultrasonic instrumentation during maintenance therapy. „J Clin Peridontol”, 2011, 38, 820-827.
10. Bühler J., Amato M., Weiger R. et al.: A systematic review on the effects of airpolishing devices on oral tissues. „J Dent Hygiene”, 2015.
11. Sultan D.A., Hill R.G., Gillam D.G.: Air-Polishing in Subgingival Root Debridement: A Critical literature Review. „Journal of Dentistry and oral Biology”, 2017, 2 (10), article 1065.
12. Ethan N., Roy B., Spahr A. et al.: The efficacy of air polishing devices in supportive periodontal therapy: A systematic review and meta-analysis. „Quintessenz international”, 2018.
13. Moëne R., Décaillet F., Andersen E. et al.: Subgingival plaque removal using a new air-polishing device. „Journal of Periodontology”, 2010, 81, 79-88.
14. Kim M.J. et al: Efficiency of professional tooth brushing before ultrasonic scaling. 2015.
15. Baehni P.: Anwendung von Mundspülungen im Dentalbereich. „Prophylaxedialog”, 2008/2009, 2/1, 17-22.
16. Sawhney A., Venugopol S., Babu G. et al.: Aerosols how dangerous they are in clinicalpractice.
17. Bastendorf-Strafaela N., Bastendorf K.D., Mann P.: Pilotstudie: Verbessert das Anfärben der Plaque die Ergebnisse der PZR? „PnC”, 2016, (10) 2, 91-93.
18. Volgenant C.M.C., Fernandez y Mostajo M., Rosema N.A.M. et al.: Comparison of red autofluorescing plaque and disclosed plaque – a cross-sectional study. „Clin oral invest”, 2016, 20, 2551-2558.
19. Mensi M., Agosti R., Cappa V. et al.: The efficacy of disclosing plaque agent as a guide to the supra-gingival biofilm removal. „Poster EURo PERio in London”, 2014.
20. Schiffner U.: Die Einwirkungen eines abrasiven Pulverstrahles auf artifiziell demineralisierten Schmelz. „Dtsch Zahnärztl Z”, 1999, 47, 778-781.
21. Petersilka G.J. et al.: Subgingival plaque removal in buccal and lingual sites using a novel low abrasive air-polishing powder. „Journal of Clinical Periodontology”, 2003, 30, 328-333.
22. Petersilka G.J. et al.: Subgingival plaque removal at interdental sites using a low abrasive air polishing powder. „Journal of Periodontology”, 2003, 74, 307-311.
23. Flemmig T.F. et al.: Subgingival debridement efficacy of glycine powder air-polishing. „Journal of Periodontology”, 2007, 78, 1002-1010.
24. Flemmig T.F. et al.: Randomized controlled trial assessing efficacy and safety of glycine powder air-polishing in moderate to deep periodontal pockets. „Journal of Periodontology”, 2012, 83, 444-452.
25. Hägi T., Hofmänner P., Eick S. et al.: The effects of erythritol air-polishing powder on microbiological and clinical outcomes during supportive periodontal therapy. Six months results of a randomized controlled clinical trial. „Quintessence int”, 2015, 46, 31-41.
26. Sculean A., Bastendorf K.-D. et al: A paradigm shift in mechanical biofilm management? Subgingival air polishing: a new way to improve mechanical biofilm management in the dental practice. „Quintessence international”, 2013, 44 (7).
27. Graetz C. et al: Removal of simulated biofilm: an evolution of the effect on root surfaces roughness after scaling. „Clin oral invest”, 2016.
28. Busslinger A., Lampe K., Beuchat M. et al.: A comparative in vitro study of the magnetostriktive and piezoelectric ultrasonic scaling instruments. „J Clin Periodontol”, 2001, 28, 642-649.
29. Barendregt D.S. et al: Penetration depths with an ultrasonic mini insert compared with a conventional curette in patients with periodontitis and in periodontal maintenance. „J Clin Periodontol”, 2008, 35, 31-36.
30. Flemmig T.F., Petersilka G.J., Mehl A., et al.: The effect of working parameters on root substance removal using a piezoelectric ultrasonic scaler in vitro. „J Periodontol”, 1998a, 25, 158-163.
31. Flemmig T.F., Petersilka G.J., Mehl A. et al.: Working parameters of a sonic scaler influencing root substance removal in vitro. „Clin oral investig”, 1997, 1, 55-60.
32. Flemmig T.F., Petersilka G.J., Mehl A. et al.: Working parameters of a magnetostrictive ultrasonic scaler influencing root surface removal in vitro. „J Periodontol”, 1998b, 69, 547-553.

Galeria

zobacz więcej