Sedacja wziewna – gaz rozweselający w gabinecie stomatologicznym

TITLE: Sedation – laughing gas in a dental office
STRESZCZENIE: Podtlenek azotu jest powszechnie stosowany w gabinetach dentystycznych jako pomoc w walce ze strachem pacjentów. Celem publikacji jest przedstawienie zarówno korzyści płynących z faktu jego wykorzystania w pracy, jak również ograniczeń w jego zastosowaniu.
SŁOWA KLUCZOWE: podtlenek azotu, sedacja wziewna, lęk stomatologiczny
SUMMARY: Nitrous oxide is commonly used in dental office to help overcome the patient`s anxiety. The purpose of this article is to present the advantages and disadvantages of using nitrous oxide in the dental office, and also to show its limitations and contraindications.
KEYWORDS: nitrous oxide, dental anxiety, sedation

W praktyce zawodowej każdy stomatolog spotyka pacjentów odczuwających lęk przed zabiegami stomatologicznymi. Coraz częściej radzimy sobie z takimi sytuacjami, sięgając po metody sedacji wziewnej z użyciem podtlenku azotu. O czym jednak należy pamiętać zanim zaczniemy stosować gaz rozweselający w swoim gabinecie?

N₂O został odkryty przez Josepha Priestleya w 1772 r. i pierwszy raz wykorzystany w stomatologii przez Horacego Wellsa w 1844 r. podczas zabiegu ekstrakcji zęba (1). Jest to nieorganiczny, niepalny, bezbarwny i bezwonny gaz, który łatwo dyfunduje do tkanek organizmu z płuc, jest słabo rozpuszczalny we krwi i wydalany w postaci niezmienionej przez drogi oddechowe (2). Jego zaletą jest to, że nie ma niepożądanych działań na czynności układu krążenia, układu oddechowego oraz narządy miąższowe (3). Podtlenek azotu używany jest w stomatologii dzięki swojemu działaniu analgetycznemu i przeciwlękowemu. Ma on różne mechanizmy działania. Działanie przeciwbólowe podtlenku wydaje się inicjowane przez uwalnianie z neuronów endogennych peptydów opioidowych z następującą aktywacj...