Wypalenie zawodowe – przegląd piśmiennictwa

STRESZCZENIE: W pracy zgromadzono i usystematyzowano poglądy na temat wypalenia zawodowego.

TITLE: Burnout syndrome – a literature review

SŁOWA KLUCZOWE: wypalenie zawodowe, lekarz medycyny, lekarz dentysta

SUMMARY: The report collected and systematized the views of researchers on the burnout syndrome.

KEYWORDS: burnout syndrome, doctor of medicine, the dentist

Praca dla współczesnego człowieka odgrywa coraz większą rolę i przekłada się na inne płaszczyzny jego życia. Może być źródłem satysfakcji, jednak gdy przyjmuje wartość nadrzędną, manifestuje się tzw. wypaleniem zawodowym (1).

Terminu „wypalenie zawodowe” (ang. professio­nal burnout) do celów naukowych użył amerykański psychiatra Herbert Freudenberger w latach siedem­dziesiątych XX wieku. Pierwsza publikacja zatytuło­wana „Staff burn-out”, wydana w 1974 roku, dotyczy­ła obserwacji zachowań wolontariuszy pracujących w ośrodku dla młodocianych narkomanów (2). Freu­denberger zauważył u nich stopniową utratę energii, wycofanie i zmniejszenie motywacji. Dodatkowo za­obserwował niepokojące objawy psychosomatyczne. Niespełna dwa lata później badania nad syndromem wyczerpania prowadziła Christina Maslach. Przedsta­wiła ona opisywane zagadnienie, prowadząc szczegó­łową analizę zachowań ludzi pracujących w zawodach służb społecznych określanych w języku angielskim jako helping professions lub też human services (3). W latach siedemdziesiątych XX wieku byli to między innymi: psychiatrzy, psychologowie kliniczni, pracow­nicy więzień i opieki społecznej oraz pielęgniarki ps...