Zastosowanie diklofenaku w schorzeniach stomatologicznych

Diklofenak jest dobrze poznanym, od wielu lat stosowanym niesteroidowym lekiem przeciwzapalnym o silnym działaniu przeciwbólowym i przeciwgorączkowym. Najbardziej znane działanie tego leku polega na blokowaniu cyklooksygenaz (COX) i przez to hamowaniu powstawania prostaglandyn, które są ważnymi, ale nie jedynymi mediatorami stanu zapalnego. Diklofenak w większym stopniu hamuje aktywność izoenzymu COX-1, syntezującego prostaglandyny mające funkcje fizjologiczne, niż izoenzymu COX-2, odpowiedzialnego za produkcję prozapalnych prostaglandyn powstających w miejscu zapalenia (7, 8). Ten zróżnicowany wpływ na cyklooksygenazy jest podobny do działania koksybów. Aktywność farmakologiczna diklofenaku wykracza jednak poza hamowanie cyklooksygenaz i wciąż jest poznawana. Wyniki badań sugerują, że niektóre nowo poznane właściwości mogą mieć znaczenie w działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym, choć dzisiaj jest zbyt wcześnie, aby można było ocenić ich znaczenie w terapii u ludzi. Diklofenak hamuje receptor tromboksanowo-prostanoidowy, wpływa na uwalnianie i wychwyt kwasu arachidonowego, hamuje lipooksygenazy i może aktywować szlak tlenku azotu-cGMP biorący udział w przewodzeniu bólu. Sugeruje się, że diklofenak odgrywa rolę w hamowaniu substancji P, wpływa na receptor gamma aktywowany przez proliferatory peroksysomów (PPAR gamma), blokuje kanały jonowe, zmienia produkcję interleukiny-6 i może zmieniać działanie N-metylo-D-asparaginianu (NMDA) (9, 10). Te różnorodne i stosunkowo liczne działania diklofenaku mogą sugerować potencjalnie korzystniejszy profil działania w porównaniu z innymi niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi. Niektóre nowo poznane właściwości diklofenaku są już dzisiaj wykorzystywane w tworzeniu podstaw wybiórczych terapii. Przykładowo diklofenak odwracalnie hamuje agregację płytek krwi stymulowaną przez ADP i kolagen, a także hamuje tworzenie nowych naczyń, mnożenie się komórek oraz pobudza ich apoptozę. Między innymi te właści...