Zastosowanie toksyny botulinowej typu A u pacjentów z bólową postacią dysfunkcji narządu żucia

Na przestrzeni ostatnich kilku dekad zastosowanie toksyny botulinowej bardzo się rozszerzyło na różne dziedziny medycyny, jako metoda leczenia wielu schorzeń, m.in.: kurczu powiek, zeza, migreny, dystonii szyjnej, nadmiernej potliwości, czy też w estetyce w charakterze małoinwazyjnego narzędzia umożliwiającego korygowanie defektów estetycznych wyglądu (1). Coraz powszechniej z jej terapeutycznych właściwości korzystają także stomatolodzy. Ważne jest zatem, by wszyscy lekarze, lekarze dentyści stosujący toksynę botulinową w pełni zrozumieli jej potencjał leczniczy. Toksyna botulinowa jest wysokoaktywną neurotoksyną, produkowaną przez beztlenową bakterię Gram-dodatnią Clostridium botulinum. Występuje 7 serotypów toksyny botulinowej (A-G) (2). Każda jest produkowana przez inny szczep bakterii. W medycynie typ A ma najszersze zastosowanie. Toksyna botulinowa działa na poziomie synapsy neuromięśniowej i neurogruczołowej acetylocholinergicznej. Blokuje uwalnianie acetylocholiny z presynaptycznych zakończeń nerwowych, doprowadzając do zaniku przekaźnictwa impulsów nerwowych w płytce nerwowo-mięśniowej, funkcjonalnego odnerwienia bez uszkodzenia nerwu i ostatecznie odwracalnego porażenia mięśnia. Powoduje też hamowanie innych przekaźników, takich jak: norepinefryna w nerwach ruchowych czy adrenalina i noradrenalina, wpływając tym samym na ulgę w bólu (3). Ponadto wykazano, że neurotoksyna wpływa na zmniejszenie uwalniania mediatorów stanu zapalnego takich jak: kalcytonina, substancja P i glutaminian, które są odpowiedzialne za powstawanie bólu, dlatego też BTX-A skutecznie zmniejsza ból mięśni, a także niektóre rodzaje dolegliwości bólowych głowy (3). Porażenie mięśni pojawia się po ok. 1-3 dniach po podaniu toksyny botulinowej (5), natomiast maksymalny efekt – po 2 tygodniach i utrzymuje się ok. 3-5 miesięcy (6), w zależności od rodzaju mięśnia (3). Dyskusyjny jest wzrost miana przeciwciał przeciwko toksynie botulinowej, osłabiający j...