Bruksizm – jak to ugryźć?

Testy zaciskania i zgrzytania

Dodatkowym badaniem w diagnostyce bruksizmu są testy zaciskania i zgrzytania. Celem ich wykonania jest określenie związku przyczynowego między istniejącymi bólowymi objawami dysfunkcji a określonymi zaburzeniami zwarcia, odpowiedzialnymi za uprawianie parafunkcji zwarciowych, oraz znalezienie zaburzeń zwarcia odpowiedzialnych za uprawianie parafunkcji.

Test zaciskania polega na tym, że poleca się znalezienie pacjentowi takiego położenia ekscentrycznego żuchwy, w którym starte powierzchnie brzegów siecznych siekaczy lub guzków siecznych kłów ściśle do siebie przylegają. W tym położeniu poleca się choremu zaciskać zęby z maksymalnym uciskiem przez ok. 45 sekund i obserwować towarzyszące badaniu objawy sprowokowanego i zaostrzonego bólu lub uczucia napięcia czy ucisku w okolicy stawu skroniowo-żuchwowego. Użycie dużych sił podczas tego testu jest konieczne, ponieważ niektóre ekscentryczne zaburzenia zwarcia w obrębie zębów bocznych zachodzą tylko w trakcie uprawiania parafunkcji w nocy.

Test zgrzytania polega na poleceniu pacjentowi zademonstrowania odgłosu zgrzytania. Test jest dodatni, gdy pacjent potrafi to zademonstrować. W przypadku nieumiejętności wykonania odgłosu zgrzytania test jest ujemny. Stosowanie tego testu kilkakrotnie zwiększa szansę wykrycia bruksizmu i pomaga w uświadomieniu pacjentowi tego problemu.

Wytłumaczenie pacjentowi różnorodnych dolegliwości towarzyszących bruksizmowi jest niezbędne dla zgłaszającego się na konsultację chorego. Bardzo ważne jest uświadomienie pacjentowi, że kontakty międzyzębowe nie trwają w sumie dłużej niż 30 minut w ciągu doby. Do patologicznych kontaktów zębów najczęściej dochodzi w ciągu kilkunastu sekund. Jest to wystarczający czas do upośledzenia krążenia krwi w mięśniu i przyzębiu. Jeśli takie zdarzenia występują przez cały czas snu i w ciągu dnia, to w pewnym momencie dochodzi do przeciążenia wszystkich struktur twarzoczaszki. Przekroczenie progu tolerancji prowadzi do pojawienia się różnorodnych stanów patologicznych.

Sposoby leczenia bruksizmu zostaną opisane w następnym numerze „TPS-u”.

Piśmiennictwo

1. Okeson J.P.: Leczenie dysfunkcji narządu żucia i zaburzeń zwarcia. Czelej, 2005.
2. Dupas P. H.: Dysfunkcja czaszkowo-żuchwowa. PZWL, 2009.