Choroby przyzębia – terapia farmakologiczna

Terapia skojarzona

W trudnych i źle rokujących przypadkach agresywnych zapaleń przyzębia w celu całkowitej eliminacji bakterii stosuje się terapię łączoną z dwóch leków antybakteryjnych. Dzięki czemu przy niższej dawce poszczególnych preparatów uzyskuje się lepszy efekt terapeutyczny i dużo mniejszą możliwość powstania tzw. oporności bakterii. Na podstawie wielu badań zaleca się łączenie następujących leków:

• Rodogyl – tabl. (spiramycyna 750 000 j.m. i metronidazol 0,125 g); 2 tabletki, 2 razy na dobę przez 14 dni.
• Metronidazol – 0,25 g, 3 razy na dobę przez 7 dni + amoksycylina 0,25 g, 4 razy na dobę przez 7 dni.
• Metronidazol – 0,25 g, 3 razy na dobę przez 7 dni + cyprofloksacyna 0,5 g, 2 razy na dobę przez 7 dni.
• Tetracyklina – przez 20 dni oraz metronidazol 0,25 g, 3 razy na dobę przez 7 dni.

Wymienione kombinacje lekowe osłabiają, a nawet eliminują A.a. i inne agresywne patogeny z flory poddziąsłowej. Cyprofloksacyna i metronidazol działają synergistycznie przeciwko A.a., metronidazol + amoksycylina lub metronidazol + cyprofloksacyna mogą być z powodzeniem stosowane w leczeniu zaawansowanych stanów zapalnych przyzębia, wywołanych przez A.a.

Należy podkreślić, że leczenie agresywnych zapaleń przyzębia nie może polegać jedynie na stosowaniu ogólnym antybiotyków. Terapia ta stanowi tylko jeden, bardzo ważny element z całego kompleksowego leczenia.

Profilaktyka antybiotykowa w periodontologii

Większość zabiegów leczniczych w obrębie przyzębia może doprowadzać do chwilowej bakteriemii. U pacjentów ogólnie zdrowych nie ma to większego znaczenia. Istnieją dwie podstawowe przyczyny zapobiegawczego stosowania antybiotyków u pacjentów z zapaleniem przyzębia. Pierwsza to profilaktyka chorób odogniskowych (ryzyko rozszerzenia się infekcji drogą krwiopochodną do innych narządów), np. u pacjentów z chorobami układu sercowo- naczyniowego. Drugą przyczyną jest ochrona pacjentów z supresją układu immunologicznego – leczonych chemioterapią lub immunosupresyjnie.

Bezwzględne wskazania do profilaktyki antybiotykowej:

• przebyte infekcyjne zapalenie wsierdzia;
• wrodzone sinicze wady serca;
• wady zastawkowe i protezy zastawek;
• chirurgiczne naczyniowe zespolenia omijające.

Względnymi wskazaniami do podania antybiotyków są nabyte dysfunkcje zastawek, choroba reumatyczna, kłębuszkowe zapalenie nerek i kardiomiopatie przerostowe.

Według obecnych zaleceń WHO w profilaktyce antybiotykowej stosujemy:

• amoksycylinę – dorośli: 3,0 g na 1 godzinę przed zabiegiem; 1,5 g po 6 godzinach; dzieci: dawka wstępna 0,05 g/kg; 0,025 g/kg po 6 godzinach;
• erytromycynę – dorośli: 0,8 g na 2 godziny przed zabiegiem; 1/2 dawki wstępnej po 6 godzinach; dzieci: dawka wstępna 0,02 g/kg; 0,01 g/kg po 6 godzinach;
• klindamycynę – dorośli: 0,6 g na godzinę przed zabiegiem; 0,15 g po 6 godzinach; dzieci: 0,01 g/kg.

Antybiotykoterapia miejscowa

Ogólne stosowanie antybiotyków niesie ze sobą wiele działań niepożądanych. Leki stosowane w chorobach przyzębia, ze względu na specyficzną florę bakteryjną, należy podawać w dość dużych dawkach i przez wydłużony czas (omówiono szczegółowo powyżej), co potęguje działania uboczne. Fakty te były inspiracją do powstania nowych leków do stosowania miejscowego. Aby antybiotyk w tej formie oddziaływał efektywnie na bakterie, musi być zaaplikowany w odpowiednim stężeniu w miejsce chore i powinien działać wystarczająco długo. W tym celu zastosowano podłoża, które wykazują kontrolowane powolne uwalnianie substancji czynnej. Dzięki temu powstały preparaty, które aplikujemy miejscowo i w ten sposób eliminujemy uboczne działania na cały organizm (zaburzenia flory bakteryjnej w jelitach, dolegliwości żołądkowe itp.).

Do preparatów o spowolnionym miejscowym uwalnianiu do stosowania miejscowego zaliczamy:

• Actisite – występuje w postaci nieresorbowalnych włókien tetracyklinowych w octanie winylowo-etylenowym (zawiera 25% chlorowodorku tetracykliny). Średnica włókien wynosi 0,5 mm, a długość 230 mm.
• Elyzol – występuje w postaci bioresorbowalnego żelu, zawierającego 25% metronidazolu. Substancją bazową preparatu jest mieszanka glicerolu i oleju sezamowego.
• Periocline – w postaci bioresorbowalnej maści w strzykawce zakończonej zagiętą kaniulą zawierającej 2% chlorowodorku minocykliny w matrycy.
• Atridox – bioresorbowalny żel antybakteryjny z zawartością doksycykliny i polimeru. Jest stopniowo uwalniany po aplikacji poddziąsłowej przez 7 dni.
• Periofilm – składnikiem aktywnym jest sól sodowa piperacyliny, preparat służy do miejscowego stosowania w jamie ustnej:
  • jest opatrunkiem dwuskładnikowym, nierozpuszczalnym w wodzie, gotowy do użytku ma postać lepkiej cieczy;
  • zaaplikowany na powierzchnię błony śluzowej jamy ustnej tworzy cienki, przepuszczalny dla płynów organicznych, ściśle przylegający opatrunek;
  • przez 7-10 dni w sposób ciągły wydziela piperacylinę do przyległych tkanek i ulega całkowitej degradacji.

Podsumowanie

W uzasadnionych przypadkach stosowanie miejscowej i ogólnej antybiotykoterapii jest zasadne, przy czym obserwuje się zbyt częste jej stosowanie. Bardzo istotny jest dobór antybiotyku, jego dawka i czas stosowania. Leczenie farmakologiczne winno być składową leczenia kompleksowego. Tertacykliny osiągają w płynie dziąsłowym stężenie 5-7-krotnie większe niż w surowicy. W wybranych przypadkach uzasadnione jest stosowanie leków tylko miejscowo.

Sprawdź wszystkie produkty stomatologiczne dostępne w naszym sklepie internetowym