Leczenie endodontyczne zębów mlecznych – techniki postępowania, materiały obturacyjne. Przykłady kliniczne

Pacjentka K.L., lat 7, zgłosiła się z powodu utraty wypełnienia na powierzchni okluzyjnej zęba 84. Przeprowadzono badanie stomatologiczne wraz z instruktażem higieny jamy ustnej. Widoczny głęboki ubytek w zębie 84. Po znieczuleniu miejscowym i odizolowaniu zęba od dostępu śliny zaczęto opracowywać ubytek zgodnie z przyjętymi normami. Podczas oczyszczania doszło do obnażenia próchnicowego miazgi na obszarze większym niż 1 mm². Podjęto decyzję o leczeniu amputacyjnym. Usunięto miazgę komorową, uzyskano hemostazę. Na dno komory nałożono sterylny tampon nasączony roztworem formokrezolu na 5 min. Na ujścia kanałów założono pastę amputacyjną, cement oraz szczelnie wypełniono ubytek materiałem glassjonomerowym. Pacjentka zgłosiła się do kontroli po 3 miesiącach. Nie podawała dolegliwości bólowych, wypełnienia są szczelne. Na błonie śluzowej wokół korzeni zęba 84 brak stanu zapalnego, przetoki, ujemny test perkusyjny.

Pacjentka D.F., lat 4, zgłosiła się z powodu bólu samoistnego zęba 84, który pojawił się dzień wcześniej. Pacjentka przyjmowała leki przeciwbólowe, które nie pomogły. Skierowano ją na zdjęcie RTG, które wykazało rozległy ubytek sięgający miazgi w zębie 84, brak resorpcji korzeni oraz obecność zawiązka zęba stałego. Postawiono diagnozę: pulpitis irreversibilis, oraz podjęto decyzję o leczeniu amputacyjnym. Po przeprowadzeniu wszystkich niezbędnych kroków nie udało się uzyskać hemostazy – leczenie dwuseansowe. Założono sterylną watkę nasączoną formokrezolem oraz opatrunek tymczasowy. Pacjentka nie współpracowała – poinformowano mamę o warunkowości leczenia oraz konieczności zgłoszenia się na kolejną wizytę. Podczas dwóch kolejnych wizyt, które nastąpiły w odstępach tygodniowych, nie udało przeprowadzić się drugiej fazy leczenia albo ewentualnej ekstrakcji ze względu na zupełny brak współpracy. Poinformowano matkę o możliwych powikłaniach wynikających z zaniechania leczenia. Po 3 tygodniach od zapoczątkowania leczenia usunięto opatrunek tymczasowy i watkę ze środkiem amputacyjnym. Założono pastę amputacyjną, cement i wypełniono ostatecznie ząb. Poinformowano matkę o niepewnym rokowaniu zęba. 2 miesiące po zakończonym leczeniu pacjentka zgłosiła się ponownie z bólem zęba 84 – podjęto decyzję o ekstrakcji.

Podsumowanie

Leczenie endodontyczne zębów mlecznych jest niezwykle istotną częścią stomatologii wieku rozwojowego. Pozwala na leczenie zębów, które kwalifikowałyby się w innym przypadku do ekstrakcji, a tym samym zapewnia prawidłowy rozwój układu stomatognatycznego, umożliwia zachowanie jego pełnej funkcji. Utrzymanie kompletnego uzębienia nie prowadzi w przyszłości do powstania wad zgryzu, zaników wyrostka zębodołowego i w konsekwencji zaburzenia w wymowie i estetyce twarzy. Dziecko posiadające swoje zęby jest lepiej akceptowane przez rówieśników, co stanowi bardzo ważny czynnik społeczno-emocjonalny w rozwoju małego pacjenta.

Piśmiennictwo

1. Wrzyszcz-Kowalczyk A., Pregiel B.: Leczenie endodontyczne zapaleń miazgi w zębach mlecznych. „Dent. Med. Probl.”, 2002, 39, 2, 289-292.
2. Olczak-Kowalczyk D.: Ocena stanu higieny jamy ustnej u dzieci warszawskich w wieku od 3. do 7. roku życia. „Nowa Stomat.”, 2001, 4, 13-21.
3. Wochna-Sobańska M.: Leczenie endodontyczne zębów mlecznych i stałych z niezakończonym rozwojem korzeni. „Stomat. Współczesna”, 1994, 2, 120-123.
4. Brandl A. i wsp.: Retrospektywna, porównawcza ocena kliniczna wyników leczenia miazgi zębów mlecznych metodą pulpotomii za pomocą formokrezolu, aldehydu glutarowego i siarczanu żelaza. „Czas Stomatol”, 2010, 62, 1, 27-33.
5. Węglarz A., Olczak-Kowalczyk D.: Alternatywy dla użycia formokrezolu w leczeniu chorób miazgi w uzębieniu mlecznym – przegląd piśmiennictwa. „Nowa Stomat.”, 2015, 2, 65-72.
6. Abuara A. i wsp.: Review of pulp therapy in primary teeth. „RSBO”, 2012, 9, 4, 474-7.
7. Rodd H.D. i wsp.: Pulp therapy for primary molars. „Int J Pediatr Dent”, 2006, 16, 1, 15-23.
8. Parisay I. i wsp.: A review on vital pulp therapy in primary teeth. „Irian Endood J”, 2015, 10, 1, 6-15.
9. Seale N.S. i wsp.: Vital pulp therapy for the primary dentition. „Gen Dent”, 2010, 58, 3, 194-200.
10. Coll J.A.: Indirect pulp capping and primary teeth: is the primary tooth pulpotomy out of date? „J Endod.”, 2008 Jul, 34 (7 Suppl), S34-9.