Pacjent z opryszczką w gabinecie stomatologicznym

Zdarza się, że pacjent zgłaszający się do gabinetu stomatologicznego manifestuje objawy chorobowe w obrębie twarzy i jamy ustnej. Przyczyną takiego stanu może być m.in. zakażenie wirusem opryszczki. Infekcje te są na ogół bagatelizowane przez pacjentów, traktowane wyłącznie jako defekt kosmetyczny, niewymagający porady lekarza. Specjalistą, który ma styczność z zakażonym pacjentem, jest najczęściej stomatolog.

Wirusy opryszczki należą do rodziny Herpesviridae, z której wyizolowano osiem wirusów patogennych dla człowieka. Zakażenia opryszczkowe jamy ustnej wywołują ludzki herpeswirus typu 1 (zwany także wirusem opryszczki pospolitej, HSV-1) oraz rzadziej ludzki herpeswirus typu 2 (HSV-2) (1-3).

Wirusy opryszczki wykazują właściwości neurotropowe. Po kontakcie skóry i/lub błon śluzowych z wirusami HSV wnikają one do komórek, gdzie następnie się replikują. Wiriony wędrują do zwojów nerwów czuciowych, gdzie następuje dalsza replikacja. Po ustąpieniu objawów chorobowych wirusy przechodzą w stan utajony (latencji). Mogą w nim przebywać, nie powodując objawów chorobowych lub pod wpływem czynników zewnętrznych ulec reaktywacji, powodując zakażenie wtórne (1, 4).

Wirus typu HSV-1 może być przyczyną zakażeń okolicy twarzy, przybierając postać m.in.: opryszczkowego zapalenia dziąseł i śluzówek jamy ustnej, nawracającej opryszczki wargowej, opryszczkowego zapalenia spojówki i rogówki. Wirus typu HSV-1 czasem może też wywołać zakażenia narządów płciowych. Wirus typu HSV-2 najczęściej odpowiada za zakażenia narządów rodnych. Należy także wspomnieć, że wirusy HSV są również odpowiedzialne za zakażenia ośrodkowego układu nerwowego, u osób z obniżoną odpornością oraz okołoporodowe (2, 5-6) (tab. 1).