Obowiązek ratowania zdrowia i życia a wyraźny sprzeciw pacjenta – cz. II

Zgoda pacjenta na wykonanie zabiegu

Sprzeciw pacjenta odnośnie przyjęcia pomocy lekarskiej musi być rozpatrywany także przez pryzmat wiedzy pacjenta odnośnie zaproponowanego mu badania oraz świadczenia medycznego. Nie można sobie bowiem wyobrazić sytuacji, w której pacjent wyraża zgodę bądź też nie wyraża zgody na badanie lub zabieg medyczny, nie będąc świadomym swojego stanu zdrowia, konieczności przeprowadzenia badania lub zabiegu, zagrożeń dla jego zdrowia, jakie wiążą się z jego nieprzeprowadzeniem, jak i przeprowadzeniem. W art. 31 ust. 1 Ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty nałożono na lekarza obowiązek udzielania pacjentowi przystępnej informacji o jego stanie zdrowia, rozpoznaniu, proponowanych oraz możliwych metodach diagnostycznych, leczniczych, dających się przewidzieć następstwach ich zastosowania albo zaniechania, wynikach leczenia albo rokowaniu. Jak słusznie wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z 17 grudnia 2004 r. II CK 303/2004, o wyrażeniu przez pacjenta zgody na wykonanie zabiegu operacyjnego można mówić tylko wówczas, gdy została ona poprzedzona udzieleniem pacjentowi przystępnej informacji w zakresie określonym w art. 31 ust. 1 Ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty. Stąd wniosek, że brak udzielenia pacjentowi takiej informacji przesądza zarazem o braku wyrażenia przez pacjenta uświadomionej zgody na zabieg. Wykonanie w takiej sytuacji zabiegu operacyjnego oznacza wykonanie go w warunkach bezprawności. W świetle powyższego orzeczenia to na lekarzu, zgodnie z art. 6 Kodeksu cywilnego, spoczywa obowiązek dowodowy wykazania, że udzielił pacjentowi przystępnej informacji o ryzyku i skutkach świadczenia medycznego, które stanowiły następnie podstawę wyrażenia przez pacjenta zgody na jego dokonanie lub też były podstawą odmowy wyrażenia takiej zgody. Istota spoczywającego na lekarzu obowiązku wyjaśnienia pacjentowi konsekwencji zabiegu operacyjnego ma na...