Pierwsza pomoc w całkowitym zwichnięciu zęba

Urazy zębów są w 5-30% powodem zgłaszania się pacjentów do lekarza dentysty, w tym 16% to przypadki całkowitego zwichnięcia zęba (1). Urazowe uszkodzenia zębów stanowią obok próchnicy najistotniejszy problem stomatologii wieku rozwojowe­go (2). Istnieje wiele klasyfikacji, które starają się w całości ująć temat urazów zębów. W Polsce w dalszym ciągu jest stosowana klasyfikacja Ellisa, która nie uwzględnia jed­nak wszystkich uszkodzeń przyzębia i tkanek miękkich oraz umieszcza urazowe uszkodzenia zębów mlecznych w jednej klasie. Najdokładniej zagadnienie urazowych uszkodzeń zębów ujmuje klasyfikacja Andreasena, która obejmuje uszkodzenia zębów, struktur podporowych, dziąsła i błony śluzowej. Opiera się na aspektach ana­tomicznych, terapeutycznych i prognostycznych (3, 4).

Najczęstszymi przyczynami urazów zębów są: upa­dek, uprawianie sportu, wypadki komunikacyjne, ude­rzenie twardym przedmiotem. Czynnikami usposabia­jącymi do powstania urazu są: wady zgryzu, nadwaga i otyłość, a także niektóre choroby ogólnoustrojowe, np. padaczka (2, 5). Uszkodzenia urazowe zębów u dzieci w okresie uzębienia mlecznego to najczęściej zwichnię­cia zębów – są konsekwencją budowy zębów mlecznych oraz luźnego utkania kości wyrostka zębodołowego. W uzębieniu stałym wskutek urazu najczęściej dochodzi do pęknięcia szkliwa, złamania korony lub korzenia wraz z wyrostkiem zębodołowym (2).

Zwichnięcie całkowite zęba stałego jest jednym z nie­wielu stanów nagłych w stomatologii, który szczegól­nie wzbudza niepokój rodziców. Świadomość społe­czeństwa dotycząca pierwszej pomocy przy wybiciu zęba jest niska, dlatego też pracownicy opieki zdrowot­nej, ratownicy medyczni, rodzice, nauczyciele powinni pogłębić posiadaną wiedzę w tym zakresie. W ramach popularyzacji pierwszej pomocy International Associa­tion of Dental Traumatology (IADT) opracowała prosty schemat postęp...