Współczesne podejście do zapobiegania i leczenia kandydozy jamy ustnej – wykorzystanie preparatów firmy Curasept
Po zgromadzeniu wszystkich zaplanowanych zdjęć dokonano ich analizy w programie ImageJ (LOCI, University of Wisconsin). Dokonano pomiaru największej i najmniejszej wielkości strefy zahamowania wzrostu drożdży (w przypadku stwierdzenia niejednorodnego hamowania) wokół każdego krążka na płytce. Pomiar prowadzono od brzegu krążka bibuły do końca jednorodnej strefy zahamowania wzrostu drożdży. Uzyskane w ten sposób wyniki poddano ocenie statystycznej.
Wyniki badań
We wszystkich badanych szczepach i zaplanowanych czasach zaobserwowano stopniowy, jednorodny, zlewny (niepoliczalny) wzrost jednostek formujących kolonie (CFU – ang. colony forming units) na powierzchni szalek Petriego (fot. 2). Szczególnie dobrze widoczny i niezaburzony niczym wzrost zaobserwowano w ćwiartkach górnych, prawych (G4) – stanowiących kontrolę badania (fot. 3).
Przez 120 h prowadzonej obserwacji wokół żadnego krążka bibuły nasączonego solą fizjologiczną, w żadnym badanym szczepie Candida nie odnotowano najmniejszej strefy zahamowania wzrostu kolonii. Zupełnie odmienny obraz obserwowano=wokół krążków bibuły nasączonych odpowiednio 1-proc. i 0,5-proc. roztworami dwuglukonianu chlorheksydyny oraz ozonowaną oliwą z oliwek wraz z olejkiem z drzewa herbacianego. We wszystkich badanych szczepach i zaplanowanych czasach zaobserwowano strefy zahamowania wzrostu kolonii. Strefy te miały jednak różny charakter. Maksymalne uzyskane wyniki z sześciu pomiarów dla każdego szczepu przedstawiono na fot. 4. Największa strefa zahamowania została odnotowana dla preparatu zawierającego 1-proc. dwuglukonian chlorheksydyny. Jego działanie było najefektywniejsze dla szczepu Candida parapsilosis ATCC 22019, gdzie największa wielkość (mierzona od brzegu bibuły do brzegu strefy zahamowania wzrostu) wynosiła 7,05 mm. Kolejne miejsca zajmowały Candida kefyr, Candida albicans, a najmniejsze pole zahamowania występowało w szczepie Candida tropicalis. W przypadku drugiego preparatu z zawartością chlorheksydyny 0,5% najefektywniejsze działanie również zostało wykazane dla Candida parapsilosis, a kolejność malejąca stref zahamowania była taka sama. W przypadku preparatu zawierającego ozonowaną oliwę z oliwek oraz olejek z drzewa herbacianego – największą efektywność działania uzyskano wobec szczepu Candida albicans ATCC 10231. Strefy zahamowania były wyraźnie mniejsze niż dla preparatów z chlorheksydyną niezależnie od badanego szczepu drożdży.
Podsumowanie
Kandydoza jamy ustnej należy do jednych z najczęstszych schorzeń błony śluzowej jamy ustnej i stanowi wyzwanie kliniczne. Ze względu na częstą oporność drożdży na konwencjonalne antymikotyki, poszukiwania nowych, skutecznych, jak i dostępnych dla pacjenta metod leczenia jest wyzwaniem dla środowiska naukowego i lekarza klinicysty. Analiza wyników badań własnych oraz innych autorów pozwala na uznanie, iż chlorheksydyna w ocenianych stężeniach może być skutecznym uzupełnieniem konwencjonalnej terapii przeciwgrzybicznej. Ponadto stosowanie jej w formie żelu ułatwia aplikację i zapewnia dobrą adhezję na płytę protezy czy błonę śluzową jamy ustnej. Warto jednak pamiętać, aby nie stosować jej miejscowo, równocześnie z nystatyną, ponieważ wchodzą w interakcję lekową, oraz że terapia powinna trwać kilka tygodni. Zastosowanie żelu z ozonowaną oliwą z oliwek, a w szczególności w połączeniu z olejkiem z drzewa herbacianego, ze względu na swoje udowodnione działanie również pozwala na zastosowanie w alternatywnym leczeniu grzybicy (9, 13). Uzyskane wyniki badanego preparatu Prevent (nazwa pochodzi od prewencji – zapobiegania) potwierdzają słuszność jednego ze wskazań producenta do jego stosowania, w sytuacji przez parę tygodni, 3-4 razy dziennie, po zakończonej sukcesem terapii przeciwgrzybiczej, który trzyma pod kontrolą niewielką liczbę kolonii Candida jako szczepu saprofitycznego, bez eradykacji innych eubiotycznych mikroorganizmów, w celu zachowania prawidłowej biocenozy jamy ustnej.
Wybrane do badań preparaty wykazały dużą skuteczność i powinny być rozważone przez lekarza dentystę jako środek mający na celu zapobiegnięcie rozwojowi zakażenia grzybiczego i wspomożenie jego leczenia, gdy już ono wystąpi. Ponadto preparaty te ze względu na konsystencję, dobry smak i łatwość w aplikacji sprzyjają wygodzie i systematycznemu stosowaniu przez pacjentów, co również pozytywnie wpływa na uzyskiwane wyniki leczenia.
Galeria
