Wykorzystanie leczniczych właściwości produktów naturalnych i ziół w stomatologii

Arnika górska

Arnika górska (Arnica montana L.) jest rośliną chronioną. W Polsce jest dość rzadko spotykana, głównie w Karkonoszach. Surowcem leczniczym są główki kwiatowe, które zawierają wiele różnych związków, m.in. olejek eteryczny, triterpeny, flawonoidy i laktony (48-51). Preparaty z arniki są wykorzystywane głównie ze względu na właściwości antyseptyczne, przeciwzapalne, przeciwbólowe, przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze. Nasilają przepływ krwi, ułatwiają ziarninowanie, przyspieszają resorpcję krwiaków, ograniczają stany zapalne (48-51). W stomatologii działanie przeciwzapalne oraz ściągające arniki jest wykorzystywane w terapii zapaleń dziąseł oraz przy leczeniu aft (52, 53). Roślina ta wchodzi w skład preparatów Dentosept i Dentosept A. Są to preparaty do płukania jamy ustnej na bazie składników naturalnych, zawierających oprócz arniki jeszcze tymianek czy szałwię lekarską. Mają właściwości przeciwbakteryjne, przeciwzapalne i ściągające (54, 55). Stosowane są przy Gingivitis oraz pomocniczo w parodontozie (56). Ponadto Dentosept i Dentosept A hamują rozwój bakterii beztlenowych (57). Preparaty te mogą być stosowane zarówno w leczeniu, jak i w profilaktyce schorzeń jamy ustnej.

Czosnek

Czosnek (Allium sativum L.) swoje działanie prozdrowotne zawdzięcza licznym substancjom aktywnym, z których główną jest allicyna. Ma ona silne właściwości przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze (58). Stosowanie płukanki z wyciągiem z tej rośliny zmniejsza ilość bakterii próchnicotwórczych w ślinie. Szczególną aktywność wykazuje względem Streptococcus mutans (59).

Sprawdź inne artykuły z kategorii BADANIA INTERDYSCYPLINARNE.

Ponadto czosnek świetnie sobie radzi w terapii infekcji grzybiczych. Jest antagonistą grzybów Candida, Saccharomyces i Pichia. Potwierdzono, że stosowanie wyciągów z czosnku zmniejsza częstość występowania schorzeń jamy ustnej, dlatego korzystne jest regularne ich spożywanie. Przygotowanie płukanki polega na pokrojeniu i zmiażdżeniu pięciu ząbków czosnku, a następnie zalaniu ich zimną, przegotowaną wodą. Po odczekaniu 2-3 godzin można rozpocząć kurację, płucząc usta (60).

Wiele artykułów przedstawiało już korzyści płynące ze stosowania rumianku, mięty, szałwii lekarskiej oraz aloesu, jednak ze względu na ich powszechną dostępność i dobroczynne właściwości w terapii schorzeń jamy ustnej nie sposób pominąć ich w niniejszej pracy.

Rumianek rzymski

Rumianek rzymski, inaczej rumian szlachetny (Chamaemelum nobile L., Anthemis nobilis L.) występuje obecnie w całej Europie, Australii i Ameryce Północnej. Surowcem ziołowym są kwiaty zebrane na początku okresu kwitnienia. Głównym związkiem leczniczym rumianku jest olejek eteryczny, zawierający estry nadające mu kwiatowo-owocowy zapach. Roślina ta wykazuje właściwości przeciwzapalne, przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze oraz przeciwbólowe. Okład z rumianku działa przeciwobrzękowo, pomaga w terapii oparzeń, wspomaga procesy gojenia. Koszyczki rumianku zalewamy wrzątkiem i po kwadransie powoli pijemy, płucząc usta. Napary z rumianku wykorzystuje się do stosowania zewnętrznego w leczeniu miejscowych stanów zapalnych jamy ustnej oraz w przypadku paradontozy (61, 62, 63).