Apel lekarzy ws. zmiany klimatu

Jednym z sygnatariuszy apelu przedstawicieli sektora zdrowia dotyczącego działań na rzecz zdrowia w obliczu zmiany klimatu jest Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej.

Wprowadzenie

Zmiana klimatu jest jednym z głównych problemów środowiskowych zagrażających zdrowiu i życiu ludzi na całym świecie, również w Polsce (I). Przejawia się ona nasileniem występowania ekstremalnych zjawisk pogodowych, tj.: częstszych fal upałów, długotrwałych suszy, a także huraganów i intensywnych krótkotrwałych opadów deszczu powodujących powodzie czy nasileniem rozprzestrzeniania chorób wektorowych, bezpośrednio narażając życie i zdrowie ludności. Skutki zmiany klimatu dotyczą różnych sektorów gospodarki, głównie gospodarki wodnej, rolnictwa, energetyki, budownictwa i planowania przestrzennego, wpływając przy tym pośrednio na zdrowie (II). Zmiana klimatu prowadzi nie tylko do utraty życia i zdrowia fizycznego, lecz także wpływa na zdrowie psychiczne (III).

Główną przyczyną zmiany klimatu jest emitowanie gazów cieplarnianych przez działania ludzi, takie jak spalanie paliw kopalnych, transport drogowy czy intensywna hodowla (1). Emisja ta jest ściśle związana z zanieczyszczeniem atmosfery substancjami szkodliwymi dla zdrowia, skracającym życie ponad czterdziestu tysięcy osób rocznie w Polsce i pogarszającym jego jakość w całym społeczeństwie (2). Kryzys klimatyczny zagraża zwłaszcza osobom o zmniejszonej sprawności psychofizycznej, czyli dzieciom, kobietom ciężarnym, osobom w podeszłym wieku i chorym na choroby przewlekłe. Spowolnienie zmiany klimatu oraz adaptacja do jej skutków przynosi wymierne korzyści dla zdrowia (3).

Dlatego, pomimo aktualnego skupienia uwagi świata na pandemii COVID-19, działania adaptacyjne do skutków zmiany klimatu oraz działania spowalniające ją nie powinny być odwlekane i przesuwane na dalszy plan. Ignorowanie tych zagrożeń i opieszałość decydentów w podejmowaniu ambitnych i skutecznych działań na rzecz poprawy klimatu są niebezpieczne, gdyż wiążą się z dalszymi stratami zdrowotnymi i wzrostem przeciążenia służby zdrowia. Plan odbudowy gospodarczej Unii Europejskiej przyjęty w odpowiedzi na epidemię COVID-19 (4) oraz strategia Europejski Zielony Ład (5) tworzą unikalne warunki polityczne i ekonomiczne do realizacji tych postulatów. Ich wdrożenie będzie istotną częścią działań realizujących cele tej strategii w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem ochrony najsłabszych części społeczeństwa jako jednej z jej wiodących zasad.

Jako lekarze i naukowcy związani z ochroną zdrowia, czując się odpowiedzialni za zdrowie polskiego społeczeństwa, apelujemy do decydentów różnych szczebli oraz do całego społeczeństwa o radykalną intensyfikację działań chroniących życie i zdrowie obecnych oraz przyszłych pokoleń przed szkodliwymi skutkami zmiany klimatu.

Polskie społeczeństwo ma prawo żyć w czystym i korzystnym dla zdrowia środowisku (6). Nie możemy tolerować narażania na utratę zdrowia i życia naszych pacjentów oraz naszych bliskich wskutek ewidentnych ludzkich zaniedbań, nieznajomości faktów lub lekceważenia zagrożeń, których nie można już kwestionować. Podejmując działania wielosektorowe, możemy zabezpieczyć istnienie środowiska sprzyjającego zdrowiu i długiemu życiu mieszkańców naszego kraju. Większości działań powodujących degradację środowiska można uniknąć, a tym samym ograniczyć ich szkodliwe skutki zdrowotne (7). Dlatego dołączamy do głosu ekspertów w zakresie ochrony zdrowia z całego świata, którzy w swoich licznych apelach podkreślają zagrożenia płynące ze zmiany klimatu (8). Trwająca pandemia COVID-19 oraz konieczność dostosowania do niej gospodarki i modelu życia społeczeństw wszystkich krajów tworzy szczególne warunki dla strategicznego i kompleksowego podejścia do dalszego rozwoju, traktującego zdrowie jako nadrzędną wartość.

Nasz apel kierujemy do:

Prezydenta, Sejmu, Senatu i Rządu Rzeczpospolitej Polskiej, a zwłaszcza do Ministerstw: Finansów, Rozwoju, Pracy i Technologii, Zdrowia, Klimatu i Środowiska, Funduszy i Polityki Regionalnej oraz Infrastruktury, do samorządów szczebla regionalnego i lokalnego, placówek służby zdrowia, ośrodków naukowych, mediów, społeczeństwa obywatelskiego, młodzieży, studentów, a także osób indywidualnych, tak, by w ramach zakresów swoich obowiązków oraz możliwości dążyli do ochrony zdrowia i życia mieszkańców poprzez walkę z przyczynami zmiany klimatu oraz minimalizowanie jej skutków.

Całość apelu dostępna jest na TUTAJ.

Sprawdź więcej NOWOŚCI z branży.