Badanie kliniczne w chirurgii stomatologicznej. Część 1

Badanie stawu skroniowo-żuchwowego (SSŻ)

Kolejnym etapem części szczegółowej przedmiotowego badania głowy i szyi jest zbadanie stawu skroniowo-żuchwowego. Rozpoczynamy od badania palpacyjnego okolicy stawu (fot. 5a). Oceniamy bolesność uciskową tej okolicy opuszkami palców środkowych i wskazujących. W celu dokładnego zbadania wprowadzamy palec środkowy do przewodu słuchowego zewnętrznego obustronnie (fot. 5b), dociskamy delikatnie do jego przedniej powierzchni, wyczuwamy głowę żuchwy i polecając choremu otwierać i zamykać usta, oceniamy ruchomość głów stawowych, maksymalne odwodzenie żuchwy w cm, tor odwodzenia (ewentualne zbaczanie żuchwy lub ruch esowaty podczas odwodzenia). Zwracamy uwagę na objawy akustyczne w stawie (trzaski, trzeszczenia). Dla lepszej oceny trzasków możemy posłużyć się stetoskopem, którego końcówkę przykładamy w okolicę stawu skroniowo-żuchwowego. Oceniamy również napięcie i bolesność przyczepów mięśni układu ruchowego narządu żucia (skroniowy, żwacz, skrzydłowy przyśrodkowy i skrzydłowy boczny) (1, 5, 6).

Do obiektywnej oceny dysfunkcji SSŻ możemy posłużyć się wskaźnikami według Helkimo:

• wskaźnik anamnestyczny dysfunkcji SSŻ wg Helkimo (to, co podaje pacjent w wywiadzie):
– I stopień: brak dolegliwości subiektywnych;
– II stopień: nieznaczne dolegliwości, trzaski, trzeszczenia, uczucie sztywności lub zmęczenia mięśni URNŻ;
– III stopień: znaczne objawy subiektywne: szczękościsk, ból w trakcie ruchów żuchwy, ból okolicy twarzy i szczęk, zwichnięcie.
• wskaźnik kliniczny dysfunkcji SSŻ wg Helkimo ocenia dysfunkcję za pomocą pięciu kryteriów (każde z nich rozpatrujemy w trzech stopniach). Suma punktów pozwala oznaczyć stopień dysfunkcji (5) (zob. tab. 1).