Cementy szkło-jonomerowe w dentystycznej praktyce klinicznej

Cementy szkło-jonomerowe łączą się chemicznie ze szkliwem i z zębiną bez konieczności dodatkowego przygotowania powierzchni tkanek zęba. Wykazano jednak, że adhezja zwiększa się, gdy zostanie usunięta najpierw warstwa mazista, warto więc zastosować materiał przygotowujący zębinę – uzdatniacz (conditioner), np.: EDTA, czerwony lub niebieski Tubilicid, uzdatniacze kwasowe. Po wypłukaniu uzdatniacza na dnie ubytku musi pozostać nieco wilgoci, ponieważ materiałom szkło-jonomerowym sprzyja obecność płynu kanalikowego w żywej zębinie. W przeciwnym razie wysuszone kanaliki zębinowe odciągną częściowo wodę z cementu, zaburzając wiązanie (13). Łączenie chemiczne z tkankami twardymi zęba ma charakter wiązania chelatowego, które polega na reakcji grup karboksylowych z hydroksyapatytem oraz kolagenem szkliwa i zębiny. Kolagen struktur zębowych zawiera grupy karboksylowe (COOH) i aminowe (NH3), które zdolne są do adhezji jonowej i integracji dipolowej (13). W ciągu 2-4 godzin po umieszczeniu cementu na powierzchni zębiny powstaje bogata w jony warstwa pośrednia, która składa się głównie z apatytów węglowych nasączonych fluorem. Apatyty węglowe nasączone fluorem są mniej rozpuszczalne niż apatyty zębiny, a ich obecność w warstwie pośredniej może powodować skuteczną barierę dla zapobiegania wystąpienia próchnicy wtórnej (12, 14). Przeciwpróchnicowe działanie cementów szkło-jonomerowych związane jest z towarzyszącym procesowi powstawania matrycy uwalnianiem z powierzchni cząsteczek szkła jonów fluorkowych, które pozostają w matrycy w postaci niezwiązanej chemicznie i nie mają wpływu na jej właściwości fizyczne (15). Opisano również akku-efekt, czyli absorpcję przez materiał wypełnieniowy fluorków z past, żeli lub tabletek fluorowych, a potem odpowiednie, powolne i ciągłe uwalnianie ich wokół wypełnienia (10, 11). Jedną z przyczyn powstania próchnicy są mutacje paciorkowców. Na wypełnieniach z cementów szkło-jonomerowych bakterie te rozwijają się dziesi...