Działania niepożądane leków manifestujące się w jamie ustnej

Chlorheksydyna

Pochodna biguanidu pod postacią 0,1-2-proc. chlorowodorku lub dwuglukonianu jest popularnym i skutecznym środkiem o szerokim spektrum działania obejmującym: bakterie Gram-dodatnie i Gram-ujemne, wirusy, drożdżaki oraz grzyby. Jej działanie obejmuje również zmniejszanie stanu zapalnego i zapobieganie odkładaniu się płytki nazębnej i naddziąsłowej (14).

Mechanizm działania chlorheksydyny wiąże się z powinowactwem jej cząsteczek do ujemnie naładowanych jonów błony komórkowej drobnoustrojów. Wnikając do ich wnętrza, tworzy ona nierozpuszczalne kompleksy antygen – przeciwciało, co skutkuje zniszczeniem komórki lub zahamowaniem jej rozwoju. Atutem CHX jest zdolność do przyłączania do powierzchni tkanek twardych zęba, błony śluzowej i płytki nazębnej, skąd uwalniana jest stopniowo. Przekłada się to na jej efektywniejsze działanie (15).

Zalecany maksymalny okres jej stosowania wynosi 4 tygodnie ze względu na możliwe brunatne przebarwienia języka, zębów oraz wypełnień z materiałów kompozytowych i glass-jonomerowych (16), zwłaszcza u pacjentów spożywających duże ilości kawy, herbaty czy czerwonego wina (17).

Przebarwienia te dają się usunąć poprzez piaskowanie, z języka znikają samoistnie po zaprzestaniu stosowania chlorheksydyny.

Innymi możliwymi działaniami niepożądanymi są: zaburzenia smaku, nadmierne złuszczanie nabłonka, podrażnienia błon śluzowych czy uczucie znieczulenia jamy ustnej. Mogą występować reakcje alergiczne (15).

Stosując chlorheksydynę do płukania kanałów korzeniowych, należy zwrócić uwagę, że choć naprzemienne płukanie z podchlorynem sodu daje dobre efekty terapeutyczne, po...