Ocena stanu zdrowia jamy ustnej i wybranych parametrów biochemicznych śliny u pacjentów z chorobami układowymi tkanki łącznej

Zmiany w jamie ustnej w przebiegu tocznia rumieniowatego układowego

Bolesne zmiany na błonie śluzowej jamy ustnej występują w 15-80% przypadków SLE i charakteryzuje je duża różnorodność kliniczna (5). W obrębie błony śluzowej jamy ustnej mogą pojawiać się: plamy rumieniowe, pęcherze i pęcherzyki na podłożu rumieniowym oraz wtórne nadżerki i powierzchowne owrzodzenia. Obecność bolesnych zmian zapalnych utrudnia pacjentom przyjmowanie pokarmów. Zmiany chorobowe zlokalizowane są najczęściej w okolicy czerwieni wargowej oraz błony śluzowej policzków i podniebienia. Typowe dla tocznia są zmiany na błonie śluzowej policzków w postaci naprzemiennie układających się czerwonych i białych linijnych smug. W obrazie klinicznym przypominają wykwity w liszaju Wilsona. Wykwity imitują też leukoplakię, przewlekłe wrzodziejące zapalenie jamy ustnej lub polekowe zmiany lichenoidalne (5). Charakterystyczne jest również występowanie leukoplakii włochatej na bocznych powierzchniach języka.

Toczeń może występować łącznie z zespołem Sjögrena – pierwotnym lub wtórnym (6). Pojawiająca się suchość jamy ustnej usposabia do uszkodzeń błony śluzowej, zakażeń oraz utrudnia gojenie i regenerację. Kserostomii towarzyszy bardzo często zespół pieczenia jamy ustnej. Chorzy mają problemy z użytkowaniem ruchomych uzupełnień protetycznych. Obniżone wydzielanie śliny predysponuje do rozwoju infekcji grzybiczych (7). Ponadto u chorych na SLE występują sprzyjające warunki do rozwoju i szybkiej progresji zmian próchnicowych zębów.

U pacjentów chorujących na toczeń obserwuje się występowanie glossodynii i stomatodynii.