Odmowa leczenia i oświadczenia pro futuro

Próba zdefiniowania medycznego oświadczenia pro futuro

Na gruncie prawa polskiego oświadczenia pro futuro, zdaniem M. Saana, mogą być wyrażane na wypadek każdej „nieświadomości” i dotyczyć bardzo wielu przypadków, w których pacjent faktycznie nie ma zdolności do samodzielnego rozeznania sytuacji i podjęcia decyzji (2). Niniejsze opracowanie zostanie jednak zawężone do oświadczeń pro futuro w kontekście wyłącznie medycznym. Istotą tych oświadczeń jest to, że w momencie, w którym oświadczenie jest składane, osoba wyrażająca w nim swoją wolę nie znajduje się bezpośrednio w sytuacji leczniczej, która wymagałaby podjęcia przez niego decyzji, ale wyraża ją na przyszłość, w której samodzielnie tej decyzji nie będzie mogła już podjąć. Przedmiotowy zakres oświadczeń pro futuro może obejmować zarówno dyrektywy odnoszące się do samego lekarza, jak i upoważnienie osoby trzeciej do podejmowania decyzji w imieniu pacjenta. Oświadczenie pro futuro to szczególna manifestacja woli pacjenta dotycząca sposobu postępowania lekarzy względem niego, składana na wypadek utraty zdolności do samodzielnego wyrażenia zgody. Ten szczególny charakter oświadczenia pro futuro wynika przede wszystkim z faktu, że jego treść jest konstruowana, zanim zaktualizuje się konieczność udzielania świadczeń zdrowotnych konkretnej osobie.

Moim zdaniem nie jest to zatem klasyczna uświadomiona zgoda lub jej brak, ponieważ w tej sytuacji lekarz nie ma możliwości udzielenia pacjentowi uprzedniej informacji. Poza tym pacjent może, ale nie musi, przewidzieć wszystkie ewentualne czynności medyczne, jakie względem niego mogłyby być podjęte, kiedy zajdzie taka potrzeba. Można z tego wnioskować, że oświadczenia pro futuro przybierają postać dosyć ogólnikową albo też konkretyzują określone zabiegi medyczne, które pacjent potrafi identyfikować, jako np. takie, którym by...