Wpływ stosowania płynów do higieny jamy ustnej na mikrobiotę jamy ustnej pacjentów poddanych zabiegom chirurgii stomatologicznej

Chlorheksydyna (CHX) jest jednym z najpowszechniejszych antyseptyków stosowanych w stomatologii. Wykazuje silny efekt bakteriobójczy w stosunku do bakterii Gram-dodatnich oraz Gram-ujemnych. Pod względem chemicznym jest kwalifikowana do grupy biguanidów. Posiada silny ładunek dodatni, co umożliwia jej łączenie się z ujemnie naładowaną błoną komórkową bakterii i prowadzi do zwiększenia przepuszczalności błony, a co za tym idzie − do zaburzenia procesów metabolicznych w komórce bakteryjnej. Przy dużych stężeniach CHX dochodzi do rozerwania błony komórkowej bakterii. Chlorheksydyna posiada ponadto zdolność do łączenia się z błoną śluzową, skąd jest stopniowo uwalniana, co przedłuża jej efekt antyseptyczny (2). W celu przygotowania do zabiegu chirurgicznego zalecane jest płukanie jamy ustnej 0,2-proc. roztworem przez minutę. Preparaty zawierające CHX: Eludril Classic, Gum Paroex.

Dichlorowodorek oktenidyny jest substancją kationowo czynną. Wykazuje szerokie spektrum bakteriobójcze przeciwko bakteriom Gram-dodatnim oraz Gram-ujemnym. Działa również przeciwgrzybiczo oraz przeciwwirusowo. Wykazuje silne powinowactwo do elementów błony komórkowej bakterii, prowadząc do jej lizy, uszkadza także system enzymatyczny bakterii. Oktenidyna wykazuje silniejsze działanie przeciwdrobnoujstrojowe od chlorheksydyny. Utrzymuje aktywność do 24 h od aplikacji oraz jest dobrze tolerowana przez błony śluzowe (3). Preparat: Octenident.

Chlorek cetylpirydyny jest czwartorzędowym związkiem amoniowym. Jego dodatni ładunek umożliwia mu łączenie się z ujemnie naładowaną błoną komórkową bakterii. Wykazuje dużą skuteczność przeciw bakteriom Gram-dodatnim oraz grzybom, a zdecydowanie słabszą przeciw bakteriom Gram-ujemnym oraz prątkom. Preparaty: Dentaid PERIO-AID, Gum Paroex (4).