Przebarwienia twardych tkanek zębów – przyczyny i leczenie

Kolejną przyczyną powstawania przebarwień zewnątrzpochodnych jest długotrwałe stosowanie kationowych antyseptyków, zawierających: chlorheksydynę, cetylopirydynę, sanguinarynę oraz listerynę (2). Popularna chlorheksydyna zawarta w preparatach do płukania jamy ustnej powoduje przebarwienia od żółtobrązowych do czarnych. Prawdopodobna przyczyna powstawania tego typu przebarwień to wytrącanie barwnych anionów z pożywienia na zaadsorbowane kationy, pochodzących np. z płukanek (4).

Przebarwienia zewnątrzpochodne sklasyfikowane jako metaliczne powstają na skutek działania niektórych leków oraz czynników środowiskowych. Środki do higieny jamy ustnej zawierają wiele związków metali, m.in. żelazo, przebarwiające tkanki zębów na kolor czarny, podobnie jak stosowany do impregnacji azotan srebra, a także miedź powodująca zmianę koloru uzębienia na zielony, nadmanganian potasu – na kolor od fioletowego do czarnego – oraz używany zapobiegawczo fluorek cyny(II) barwiący zęby na żółtobrązowo, przez łączenie się cyny z siarczkiem pochodzenia bakteryjnego (2, 4). Również wykonywany zawód oraz np. miejsce zamieszkania mogą powodować narażenie na nadmierne oddziaływanie chromogennych czynników środowiska. Na przykład ekspozycja na związki żelaza, magnezu czy srebra może prowadzić do przebarwień koloru czarnego, z kolei kontakt z rtęcią i pyłem ołowiowym jest przyczyną zmiany koloru zębów na niebieskozielony, miedź i nikiel przebarwiają na zielono, a opary kwasu chromowego – na czerwonopomarańczowy (4).

Przebarwienia zewnątrzpochodne są relatywnie proste do usunięcia, w szczególności z nieuszkodzonej powierzchni szkliwa, ponieważ barwniki pochodzące ze środowiska wnikają jedynie w powierzchowne warstwy twardych tkanek zęba. Polecanym sposobem leczenia jest stosowanie wybielających past do zębów, których mechanizm opiera się na mechanicznym usuwaniu barwn...