Wpływ diety na stan tkanek twardych zęba

Próchnicotwórcze działanie diety jest związane z konsystencją spożywanych pokarmów – pokarmy miękkie powodują gromadzenie płytki nazębnej w miejscach retencyjnych, podczas gdy spożywanie pokarmów twardych, w zależności od siły i czasu żucia, powoduje wzrost szybkości wydzielania śliny, a przez to samooczyszcza- nie jamy ustnej (1). Za „czynniki kariostatyczne” uważa się pokarmy o właściwościach przeciwpróchnicowych. Do produktów tych zaliczamy:

• mleko – właściwości kariostatyczne można przypisać obecności w nim wapnia, fosforanów, kazeiny i lipidów; wapno i fosforany obecne w mleku krowim w wysokich stężeniach (125 i 96 mg/100 g) mogą zapobiegać demineralizacji szkliwa; badania in vitro wykazały, że kazeina również może chronić przed demineralizacją (6);
• ser (żółty), co udowodniono w licznych badaniach na zwierzętach (König, 1966; Silva i in., 1986), zwiększa pH w jamie ustnej, gdyż pobudza wydzielanie śliny i wzrost stężenia wapnia w płytce nazębnej (ochrona przed demineralizacją) (6);
• fityny – działają przez adsorpcję na powierzchni szkli- wa, tworząc barierę fizyczną, która chroni przed kwa- sami płytki nazębnej (Magrill, 1973); powodują jednak redukcję wchłaniania żelaza, magnezu, wapnia i cynku i dlatego też nie są właściwym dodatkiem kariostatycznym (6);
• polifenole (zawarte w jabłkach, herbacie) – badania na zwierzętach i eksperymentalne udowodniły, że wykazują one właściwości antybakteryjne (6);
• fosforany (np. z nieoczyszczonych ziaren zbóż) mogą wywierać działanie hamujące rozwój próchnicy, aczkolwiek próby dodawania ich do sacharozy zakończyły się niepowodzeniem, gdyż nie dochodzi do ich akumulacji w płytce (5);
• bezcukrowe gumy do żucia (najlepiej z ksylitolem, sorbitolem) – mechanicznie i smakowo pobudzają wydzielanie śliny, zaleca się ich żucie w ciągu 10-20 minut po posiłku (5).

<...