Zmiany w jamie ustnej w przebiegu chorób gastroenterologicznych – przegląd piśmiennictwa

Celiakia

Celiakia jest enteropatią immunozależną, której występowanie jest związane z nietolerancją glutenu, obecnego w: pszenicy, życie, jęczmieniu oraz pszenżycie. Bezobjawowa występuje u 0,3-1% osób, natomiast objawy wykazuje około 0,03% populacji. Zazwyczaj jest spotykana u dzieci, choć może wystąpić w każdym wieku. Kobiety chorują dwa razy częściej od mężczyzn. Predyspozycje genetyczne występują u osób mających swoiste przeciwciała: TG2, EMA i DGP, oraz haplotyp HLA-DQ2 lub HLA-DQ8. Celiakia często współwystępuje z cukrzycą typu 1, autoimmunologicznymi chorobami wątroby i tarczycy, zespołem Downa, Turnera, Williamsa, niedoborem IgA czy nefropatią IgA, dlatego niezbędne jest wykonanie serologicznych badań przesiewowych w tych grupach pacjentów. Rodzinne występowanie celiakii u krewnych I stopnia lub obecność haplotypu HLA-DQ2 lub HLA-DQ8 również stanowią wskazanie do wykonania badania w kierunku choroby trzewnej. Objawy mogą pochodzić ze strony układu pokarmowego lub obejmować: skórę, układ krwiotwórczy, układ moczowo-płciowy czy nawet ośrodkowy układ nerwowy. U dorosłych zwykle częściej występują objawy pozajelitowe (3).

W przebiegu celiakii stomatolog może zauważyć zmiany w obrębie zarówno uzębienia, jak i błony śluzowej jamy ustnej. Za czynniki ryzyka przy podejrzeniu tego zaburzenia uznaje się nawracające afty (RAS) oraz hipoplazję szkliwa, które bywają jednym z początkowych objawów. Literatura podaje, że hipoplazja ogranicza się do symetrycznych, jednoimiennych zębów stałych: siekaczy i pierwszych trzonowców. Uważa się, że za taki stan odpowiada obniżona ilość wapnia, białek oraz witamin A, E, D3 we krwi, które są niezbędne w okresie mineralizacji tych tkanek. Częstość występowania hipoplazji wynosi wg różnych autorów od 3,7% do 96%. W przebiegu celiakii możemy obserwować także: próchnicę, występowanie języka geog...