Anatomia zatok obocznych nosa

Błona śluzowa w obrębie zatok jest podobna do błony śluzowej jamy nosowej. Wyścielone są one nabłonkiem walcowatym wielorzędowym mającym rzęski. W obrębie błony śluzowej zlokalizowane są komórki kubkowe, które wraz z gruczołami surowiczo-śluzowymi zlokalizowanymi pod nabłonkiem produkują dwufazową mucynę. W obrębie zatok błona podśluzowa przechodzi bezpośrednio w okostną, tworząc mucoperiostium. W funkcjonowaniu zatok szczególnie istotny jest mechanizm transportu śluzówkowo-rzęskowego, który zapewnia stałe samooczyszczanie. Możliwy jest on dzięki zsynchronizowanemu ruchowi rzęsek, co umożliwia przesuwanie śluzu w kierunku naturalnych ujść. Mikrokosmki i rzęski nie tylko oczyszczają drogi oddechowe, ale również zwiększają powierzchnię komórki, usprawniając utrzymanie równowagi jonowej komórek nabłonka (3, 4).

Największy polimorfizm anatomiczny wykazują zatoki czołowe. Dwie, zwykle niesymetryczne, przestrzenie podzielone przegrodą są zlokalizowane w kości czołowej, a dokładnie w miejscu przejścia części oczodołowej w łuskę. Przestrzeń ta ma kształt trójściennej piramidy wierzchołkiem skierowanym ku górze. Ujście znajduje się w przednio-środkowym kącie części oczodołowej kości czołowej. Zatoka czołowa jest bardzo zmienna pod względem wielkości, kształtu i ujścia. Bardzo często występują oddzielne nadliczbowe zatoki, każda z nich może mieć przy tym oddzielne połączenie z przewodem nosowym. Zaobserwowano aż do 6 osobnych zatok czołowych w jednej czaszce (1). Pojemność jej waha się od 5 do 20 cm³.

Największą ze wszystkich przestrzeni powietrznych, zwaną również jamą Highmora, jest zatoka szczękowa. Jest to wielka przestrzeń w kształcie p...