Ból w endodoncji Anatomiczno-fizjologiczne podstawy powstawania bólu, przyczyny, rodzaje i różnicowanie bólu – przegląd piśmiennictwa

Do oceny poziomu natężenia bólu wykorzystuje się następujące skale:

1. Skalę analogowo-wzrokową (VAS) – na poziomej linii o długości 100 mm pacjent wskazuje stopień natężenia bólu między wartościami oznaczającymi „całkowity brak bólu” i „największy ból, jaki można sobie wyobrazić”(4). Odmianą stosowaną u dzieci jest tzw. The Wong-Baker Faces Pain Rating Scale przedstawiająca schematy twarzy wyrażających różne nasilenie bólu.

2. Skalę numeryczną – pacjent dokonuje oceny bólu, wskazując na skali liczbę od 0 do 10, gdzie 0 oznacza „brak bólu”, a 10 – „największy ból, jaki można sobie wyobrazić” (4).

3. Kwestionariusz bólu McGilla-Melzacka – jest stosowany w przypadku bólów przewlekłych. Kwestionariusz składa się z szeregu słów, które są odczytywane osobie odczuwającej ból. Każdemu zestawowi 3 do 6 słów przypisano punktację od 1 (słaby) do 20 (silny). Ostateczny wynik jest sumą punktów ze wszystkich zestawów (5).

4. Skale werbalne – oceniające ból w sposób opisowy. Oceny można dokonywać na podstawie skali czterostopniowej i pięciostopniowej.

Skala czterostopniowa: 0 – brak bólu, 1 – ból lekki, 2 – ból silny, 3 – ból nie do zniesienia. Skala pięciostopniowa (wg Likerta): 1– bardzo małe nasilenie, 2 – małe nasilenie, 3 –średnie nasilenie, 4 –duże nasilenie, 5 – bardzo duże nasilenie (6).

Przyczyny pulpopatii i bólu z nimi związanego mogą być pochodzenia wewnętrznego i zewnętrznego. Najczęściej przyczyną są jednak czynniki zewnątrzpochodne, sporadycznie czynniki wewnątrzpochodne, do których możemy zaliczyć choroby ogólne takie jak: zaburzenia metaboliczne i wydzielania wewnętrznego, niedobory pokarmowe i witaminowe, choroby zakaźne...