Czerniak w gabinecie lekarza stomatologa – czynniki ryzyka, diagnostyka i nowe metody leczenia – cz. II

Aktualnie stosowanymi związkami modulującymi układ odpornościowy, będącymi lekami wykorzystywanymi rutynowo w terapii czerniaka, są: ipilimumab, pembrolizumab i niwolumab. Pierwszy z nich jest rekombinowanym ludzkim przeciwciałem monoklonalnym, występującym w podklasie IgG1. Jego czas półtrwania wynosi około 12-14 dni. Ipilimumab ulega związaniu z cząsteczką CTLA-4 (CD152), obecną głównie na powierzchni limfocytów T, po ich aktywacji w węzłach chłonnych. Skutkuje to zablokowaniem hamującego wpływu kompleksu białek CTLA-4, CD 80 i CD 86 na proliferację, aktywność i syntezę IL-2. Aktywowane dzięki ipilimumabowi limfocyty T wzmagają mechanizmy cytotoksyczności, a także wskutek zwiększonego wydzielania cytokin powodują apoptozę komórek czerniaka (32-34). Maio i wsp. wykazali w czasie trwających trzy lata badań CA184-008 i CA 184-007, że terapia ipilimumabem w dawce 10 mg/kg jest skuteczna (okres dwuletniego przeżycia wyniósł 30%, trzyletniego zaś – 25%). Dodatkowo w grupie chorych, u których wcześniejsze leczenie nie odniosło odpowiedniego skutku, ipilimumab również daje korzystne odległe efekty. Okresy dwu- i trzyletniego przeżycia wynosiły 24% (35). Odpowiedź na leczenie ipilimumabem jest niestety niewielka (zaledwie 10% chorych), długotrwałe korzyści odnosi jedynie co 4.-5. pacjent leczony tym przeciwciałem monoklonalnym. Pocieszający jest jednak fakt, że charakteryzują się oni wieloletnimi przeżyciami (najdłuższe obserwacje dotychczas prowadzonych badań dotyczyły okresów czasu do dziesięciu lat). Najczęstszymi działaniami ubocznymi pojawiającymi się przy terapii ipilimumabem są reakcje autoimmunologiczne, występujące nawet u 20-25% chorych. Zalicza się do nich m.in.: zmiany skórne, biegunki, hepatotoksyczność i zaburzenia endokrynologi...