Przegląd współczesnej wiedzy na temat hipodoncji

Klasyfikacje braków zębów

W agenezji zębów wyodrębnia się, w zależności od liczby ich braku, trzy rodzaje: hipo-, oligo- i anodoncję, nie zawsze jednak istnieje zgodność w ich różnicowaniu (3, 4). O ile mianem hipodoncji określa się zwykle brak jednego zęba bądź kilku zębów, to mnogi brak zawiązków nie zawsze jest określany mianem oligodoncji (1, 2). Używa się także takich synonimów, jak: zawansowana, mnoga lub rozległa hipodoncja bądź nawet częściowa anodoncja. Panuje ponadto niezgodność co do liczby brakujących zębów stanowiącej granicę między hipodoncją i oligodoncją.

W zależności od liczby brakujących zębów wyróżnia się:

Hipodoncję (hypodontio) – dotyczy nielicznych zawiązków zębowych (wrodzony brak od jednego do pięciu zawiązków zębów). Niektórzy badacze twierdzą, że hipodoncję można uważać za formę przystosowania łuków zębowych w rozwoju filogenetycznym do zmniejszających się podstaw kostnych. To ostatnie zjawisko związane jest z nadmiernym przystosowaniem pokarmów ograniczających czynność żucia u człowieka współczesnego. Najczęściej obserwuje się brak trzecich zębów trzonowych od 5 do 58% w populacji (1, 2, 5, 6) (fot. 1, 10, 14, 16). Według poglądów Butlera w obrębie każdego z pól tylko jeden kluczowy ząb, oddalony od bliższego i dalszego końca pola, jest stabilny, zaś rozwój pozostałych może ulec zaburzeniu. Według tej teorii zębem stabilnym jest pierwszy stały ząb trzonowy, a niestabilnym – trzeci ząb trzonowy. Kjaer prezentuje koncepcję pól siecznych, kłowo-przedtrzonowych i trzonowych i podaje, że obszary wewnątrz tych pól unerwio...