Horyzontalnie położony ząb sieczny boczny górny. Opis przypadku

Streszczenie: Wczesna diagnostyka radiologiczna pozwala precyzyjnie określić położenie zębów zatrzymanych oraz zmiany w ich budowie, z uwzględnieniem ewentualnej resorpcji lub ankylozy. Zebrane dane pozwalają na zaplanowanie metod leczenia ortodontyczno-chirurgicznego, z uwzględnieniem odsłonięcia zębów zatrzymanych i biomechaniki ortodontycznej. Celem pracy jest przedstawienie przypadku 10-letniej pacjentki, u której rozpoznano poziomo zatrzymany ząb 12 jako skutek zakłócenia fenomenu Broadbenta, nazywanego potocznie okresem brzydkiego kaczątka. Wieloetapowe leczenie polegało na chirurgicznym odsłonięciu zębów 12 i 13 oraz sprowadzeniu ich do łuku z wykorzystaniem aparatów grubo- i cienkołukowych. Wczesne rozpoznanie wady pozwoliło zastosować optymalną biomechanikę, a dzięki temu osiągnąć zadowalający rezultat.

Słowa kluczowe: ząb zatrzymany poziomo, siekacz boczny, stadium brzydkiego kaczątka, fenomen Broadbenta

W okresie późnego dzieciństwa, czyli między 8. a 12. r.ż., w szczęce powstaje diastema i tremy między siekaczami, co jest normą dla tej fazy rozwoju zgryzu, nazywanej potocznie okresem brzydkiego kaczątka lub „fenomenem Broadbenta” (1-3). W wyniku działania fizjologicznego mechanizmu (fot. 1) szpary w odcinku przednim powinny ulec samoistnemu zamknięciu po wyrznięciu się górnych kłów i drugich zębów trzonowych. Niemniej niekiedy obecność diastemy we wczesnym uzębieniu mieszanym nie musi być prawidłowością. Wręcz przeciwnie: może powstawać w wyniku przemieszczającego się patologicznie zawiązka zęba sąsiedniego, który stopniowo traci potencjał erupcyjny i pozostaje w kości niekiedy aż do całkowitego zakończenia rozwoju korzenia/-ni. Jest to wówczas ząb zatrzymany, który – w przypadku niekorzystnego położenia – nie wyrzyna się sam, zatem wymaga interwencji chirurgicznej (4).