Kliniczna wartość oznaczania biochemicznych markerów w wykrywaniu i monitorowaniu wybranych chorób jamy ustnej

Szczególnym rodzajem zapalenia jest zapalenie wokół implantu. Wiele o jego charakterze stanowi skład PISF (peri-implant sulcular fluid), czyli płynu z rowka dziąsłowego okolicy implantu. Badanie tego płynu wykazało, że cytokiny IL-1β, TNF-α, białko zapalne makrofagów (MIP)-1α i IL-8 mogą być miarodajnymi wskaźnikami prognostycznymi wczesnych etapów zapalenia błony śluzowej wokół wszczepu (peri-implant mucositis) (19, 20). Inne badania dowiodły, że duże stężenie cytokin IL-1 α i β świadczy o toczącym się lub postępującym zapaleniu wokół implantu. Poszerzone badanie różnicujące peri-implantitis oraz peri-implant mucositis dowiodło, że w celu dokładnego określenia jednostki chorobowej trzeba wziąć pod uwagę, oprócz IL-1 oraz IL-8, tkankowy aktywator plazminogenu (tPa) oraz inhibitor aktywatora plazminogenu 2 (PAI-2) (21). Badanie kliniczne przeprowadzone na 3 grupach pacjentów wykazało, że w PISF osób z zapaleniem błony śluzowej wartości tPA oraz PAI-2 były znacząco podwyższone, natomiast w grupie osób z zapaleniem wokół implantu wartości tPa oraz PAI-2 były odpowiednio niższe, a zarazem wartości IL-1 oraz IL-8 podwyższone. Z kolei u pacjentów, u których stwierdzono zapalenie dziąseł (gingivitis), zanotowano zwiększoną ekspresję zarówno tPA, PAI-2, jak i IL-1 w badaniu płynu dziąsłowego (gingival crevicular fluid – GCF).

Istotnym czynnikiem diagnostycznym jest ślina. Produkowany przez gruczoły ślinowe płyn może swoim składem informować o toczącym się w jamie ustnej procesie zapalnym. Poza wspomnianym wcześniej 8-OHdG w ślinie osób z chorobą przyzębia można wyróżnić szereg innych markerów. Szczególnie istotne są metaloproteinazy macierzy (MMP),...