Nowoczesne materiały szkło-jonomerowe jako poważny konkurent wypełnień kompozytowych

Tworzenie wiązań w obecności wilgoci

Kluczowa w procesie twardnienia szkło-jonomerów jest obecność wody w trakcie reakcji wiązania. Cementy szkło-jonomerowe wykazują właściwości higroskopijne i w pierwszym etapie wiązania mają dużą wrażliwość na wilgoć (11). Podczas łączenia cząsteczek na zasadzie mechanizmu „kwas – zasada” tworzą się sieci krzemionkowe, czemu towarzyszy sorpcja wody, zarówno ze środowiska jamy ustnej, jak i z kanalików zębinowych (12). Woda spełnia także funkcję plastyfikatora, stabilizującego kolor i twardość wypełnienia. Proces ten trwa nawet do kilku dni od wypełnienia ubytku i nosi nazwę „dojrzewania” (ang. maturation). Zachodzi wówczas proces dostosowywania się szkło-jonomeru do naturalnej barwy zęba, zanika przezierność oraz następuje przepływ jonów między materiałem a środowiskiem (9). Wilgoć jest więc czynnikiem pożądanym w procesie twardnienia GIC, co z kolei nie sprawdza się w przypadku wypełnień kompozytowych. Wymagają one idealnego osuszenia ubytku, co nie jest w pełni możliwe z powodu obecności płynu kanalikowego. Fakt ten eliminuje materiały złożone jako wypełnienie z wyboru w leczeniu osób niepełnosprawnych lub niewspółpracujących dzieci, gdzie utrzymanie suchości ubytku jest z reguły utrudnione (13). Podobny problem pojawia się w leczeniu zachowawczym w krajach rozwijających się. Warunki socjalne uniemożliwiają korzystanie ze standardowego sprzętu stomatologicznego, a opracowywanie ubytków próchnicowego pochodzenia odbywa się przy użyciu narzędzi ręcznych i dezynfekcji podchlorynem sodu. Postępowanie takie wiąże się z dużym ryzykiem wystąpienia próchnicy wtórnej i niedostatecznym osuszeniem pola zabiegowego. Z myślą o efektywnym leczeniu uzębienia w takich społeczeństwach WHO opracowało w 1994 roku program ART (ang. Alternative Restorative Treatment) opierający się na wypełnianiu ubytków cementami szkło-jon...