Obowiązek ratowania zdrowia i życia a wyraźny sprzeciw pacjenta – cz. II

Oświadczenie pro futuro

W praktyce przyjmuje się również, ze sprzeciw może zostać złożony jako oświadczenie pro futuro (na przyszłość), kiedy ma ono charakter abstrakcyjny, oderwany od konkretnej czynności i aktualnego stanu pacjenta. Stanowi on wole pacjenta skierowana do lekarza, wskazująca mu sposób postępowania w razie wystąpienia zdarzeń, które mogą się pojawić w przyszłości, a które uniemożliwią jemu samemu podjecie wówczas decyzji. Najczęściej ze sprzeciwem pro futuro lekarze maja do czynienia w przypadku wspominanych już świadków Jehowy. Sprawa tego rodzaju zajmował się Sad Najwyższy w postanowieniu z dnia 27 października 2005 r., III CK 155/2005, na kanwie przypadku, w którym u ofiary wypadku będącej świadkiem Jehowy znaleziono pismo, w którym bez względu na okoliczności nie zgadzała się ona na transfuzje krwi, a jedynie na metody leczenia alternatywnego. Sad Najwyższy uznał, ze oświadczenie pacjenta wyrażone na wypadek utraty przytomności, określające wole dotycząca postępowania lekarza w stosunku do niego w sytuacjach leczniczych, które mogą zaistnieć, jest dla lekarza – jeżeli zostało złożone w sposób wyraźny i jednoznaczny – wiążące. We wskazanym orzeczeniu Sad Najwyższy wyraził pogląd, że zasada poszanowania autonomii pacjenta nakazuje respektowanie jego woli, niezależnie od motywów (konfesyjnych, ideologicznych, zdrowotnych itp.). Należy przyjąć, że brak zgody pacjenta na określony zabieg (rodzaj zabiegów) jest dla lekarza wiążący i znosi odpowiedzialność karną lub cywilną, natomiast w wypadku wykonania zabiegu – delegalizuje go.

Odmowa leczenia u małoletnich

Na koniec niniejszego artykułu należy także odpowiedzieć na pytanie, co zrobić w sytuacji, kiedy sprzeciw wykonania zabiegu leczniczego pochodzi od przedstawiciela ustawowego małole...