Dziecko autystyczne jako pacjent stomatologiczny – badanie ankietowe rodziców

Stomatolog leczący dzieci z autyzmem musi wykazywać się ogromną cierpliwością, wyrozumiałością i umiejętnością dotarcia do swoich pacjentów. Osoby niepełnosprawne z różnym stopniem niedorozwoju umysłowego i/lub nieprzystosowane społecznie stanowią trudną grupę pacjentów i z reguły są niechętnie przyjmowane przez lekarzy dentystów. W Polsce brakuje także specjalistycznych ośrodków stomatologicznych dla osób niepełnosprawnych (7-9).

Ze względu na utrudnioną współpracę wielu pacjentów z ASD wymaga leczenia w znieczuleniu ogólnym (7, 10, 11). Często największym problemem jest komunikacja z pacjentem autystycznym, a zwłaszcza utrzymanie kontaktu wzrokowego. Dziecko należy nauczyć właściwej postawy podczas wizyty stomatologicznej, oswajając równocześnie jego lęk przed leczeniem i tłumacząc poszczególne procedury w sposób adekwatny do jego umiejętności poznawczych i społecznych. Zwykle nie wystarcza jedna wizyta, lecz proces adaptacji małego pacjenta do współpracy z lekarzem dentystą trwa znacznie dłużej (12).

Osoby z diagnozą zaburzeń ze spektrum autyzmu odbierają bodźce z otoczenia w inny sposób niż zdrowe – mogą być nadwrażliwe na światło, dotyk, hałas czy wysokie tony. Zwykle przejawiają również podwyższony próg bólu. Czasem jedynie nagła zmiana zachowania może wskazywać na obecność u pacjenta ostrego bólu (10, 12, 13).

Do czynników mających szkodliwy wpływ na stan zdrowia jamy ustnej dzieci autystycznych należą m.in.:

• towarzyszące choroby ogólne,
• upośledzenie umysłowe,
• zachowania autoagresywne,
• słaba koordynacja ruchowa,
• działania niepożądane przyjmowanych leków,
• zmniejszone wydzielanie śliny,
• monotonia,
• próchnicotwórcza dieta,
• spaczone łaknienie (pica),
• bruks...