Kompendium farmakoterapii w periodontitis – część I

Przykładami antybiotyków do miejscowego zastosowania są: tetracyklina – Actisite^®, metronidazol – Elyzol^®, minocyklina – Arestin^®, doksycyklina – Atridox^®, a także azytromycyna w żelu – preparaty te nie są jednak dostępne w Polsce (3, 13).  Nowością na polskim rynku, jak i jedynym dostępnym antybiotykiem do stosowania miejscowego w kieszonkach zębowych w naszym kraju, jest Ligosan^® – żel, którego substancją czynną jest doksycyklina.

Subantybiotyczne dawki doksycykliny (SDD)

Terapia niskimi dawkami doksycykliny to innowacja w periodontologii. Przewlekłe zapalenie przyzębia rozwija się na skutek bezpośredniego działania bakterii płytki nazębnej na tkanki aparatu zawieszeniowego zęba przez wydzielanie enzymów (kolagenaza, hialuronidaza, keratynaza, muramidaza i inne) oraz drogą pośrednią poprzez odpowiedź immunologiczną gospodarza (uszkodzenie towarzyszące). Ten drugi mechanizm, polegający na zwiększonej syntezie prostaglandyny E2 oraz metaloproteinaz macierzy, ma większe znaczenie w powodowaniu destrukcji przyzębia. Leczenie SDD prowadzi do zmiany odpowiedzi zapalnej i następczego zahamowania uszkodzenia tkanki łącznej i tkanki kostnej, na skutek inhibicji metaloproteinaz macierzy i wydzielania prostaglandyny E2. Terapia SDD wymaga stosowania doksycykliny w dawce 20 mg co 12 h przez 3, 6 lub nawet 9 miesięcy wraz z zastosowaniem standardowego leczenia mechanicznego (SRT) oraz motywacją pacjenta w kierunku zmiany czynników modyfikowalnych (palenie tytoniu, ustabilizowanie przebiegu cukrzycy, zniwelowanie stresu). Wskazania do stosowania doksycykliny w subantybiotycznych dawkach to uogólnione zaawansowane przewlekłe zapalenie przyzębia oraz zapalenie przyzębia w przebiegu chorób ogólnoustrojowych (12, 14).