Duże zmiany okołowierzchołkowe – i co teraz zrobić?

W piśmiennictwie od wielu lat toczy się dyskusja, czy zmiany przyszczytowe o charakterze przewlekłym są jałowe, czy też zainfekowane. Według starej teorii Harndta i Kronfelda ziarniniaki i torbiele są wolne od bakterii. Walton stwierdził, że bakterie mogą się znajdować w zropiałych zmianach okołowierzchołkowych, promienicy okołowierzchołkowej i zakażonej torbieli. Wielu badaczy podchodzi jednak sceptycznie do teorii jałowości zamkniętych zmian okołowierzchołkowych, twierdząc, że główny problem tkwił w braku odpowiednich metod hodowli bakterii beztlenowych, błędach przy pobieraniu i transportowaniu materiału. Abou-Rass i Bogen przebadali ściśle wyselekcjonowane zamknięte zmiany przyszczytowe, pobierając próbki w warunkach aseptycznych, i stwierdzili obecność bakterii przy wszystkich 13 przebadanych wierzchołkach korzeni oraz we wnętrzu 8 z 13 zmian. Wśród wyhodowanych bakterii 64% stanowiły szczepy bezwzględnie beztlenowe, zaś względnych beztlenowców było 36%. Dominowały szczepy Actinomyces sp., Propionibacterium sp., Streptococcus sp. i Staphylococcus sp. Wykryto także Porphyromonas gingivalis oraz Peptostreptococcus micros. Autorzy zapewniają, że zastosowana przez nich procedura chirurgiczna i technika pobierania materiału w znacznym stopniu ograniczyły lub wyeliminowały problem nadkażania próbek (4). Lin i wsp., wykorzystując technikę hybrydyzacji DNA, znaleźli materiał genetyczny patogennych bakterii w 7 z 24 przebadanych przypadków. Najczęściej identyfikowano materiał należący do szczepów Treponema denticola, Actinobacillus actinomycetemcomitans, Tannerella forsythensis, Prevotella intermedia. Kliniczne implikacje wyników badań molekularnych są jednak niepewne, gdyż ze znalezionego bakteryjnego DNA nie można wnioskować, czy bakterie były żywe, czy martwe, stąd metoda jest nieprzydatna w identyfikacji aktywnej infekcji (5). Dlatego też postępowanie maksymalnie antyseptyczne i eliminacja bakterii wraz z produktami ich rozpadu z system...