Zaplecze sprzętowo-materiałowe nowoczesnego endodonty – cz. 3 MTAD

Najczęściej stosowanym jest podchloryn sodu (NaOCl) o silnym, udokumentowanym działaniu bakteriobójczym w stosunku do szerokiego spektrum bakterii, a także przeciwgrzybiczym, w tym przeciwko Candida albicans, przeciwwirusowym, przeciwzarodnikowym. Podchloryn najefektywniej wśród irygantów rozkłada materię organiczną, co ma niebagatelne znaczenie w usuwaniu resztek tkanki miazgowej (10). Ponadto jako jedyny ma zdolność dezintegracji biofilmu bakteryjnego. Bakterie kanałowe rzadko występują jako wolne formy planktonowe, najczęściej formują złożone populacje określane mianem biofilmu. W skład biofilmu wchodzą bakterie, ale przeważająca część (ok. 85%) to matrix zawierająca zewnątrzkomórkowe wielocukry i proteiny bakteryjne spajające całą strukturę i pełniące funkcje ochronne. Populacje bakterii formujące biofilm są przez to bardziej odporne (1000-1500 razy) na eradykację od pojedynczych bakterii (18). Zbita struktura biofilmu bakteryjnego w warunkach in vivo odporna jest na działanie większości antyseptyków, które eliminują bakterie tylko z jego powierzchni, z wyjątkiem podchlorynu w stężeniach powyżej 5% (3). Stąd badania in vitro, prowadzone na bakteriach w formie planktonu, dają niepełną informację o skuteczności antybakteryjnej irygantów i nie zawsze mają przełożenie na warunki in vivo.

Podchloryn sodu nie eliminuje składników nieorganicznych, dlatego sam nie usuwa warstwy mazistej. Do usunięcia tej warstwy, oprócz podchlorynu, niezbędny jest roztwór, który rozkłada materię nieorganiczną, a więc związek chelatujący. Rolę takiego związku w endodoncji spełnia EDTA 17% lub kwas cytrynowy 40%.

Podchloryn sodu wykazuje też niepełną skuteczność w eliminacji Enterococcus faecalis (1). W tym zadaniu działanie uzupełniające ma chlorheksydyna (CHX) o szerokim spektrum działania. 2-proc. roztwór je...