Witamina D – znaczenie w medycynie i stomatologii – przegląd piśmiennictwa

Witamina D w medycynie

Witamina D ze względu na szeroki zakres działania cieszy się coraz większym uznaniem wśród lekarzy wielu specjalności (21). Jej prawidłowe stężenie odpowiada za właściwe funkcjonowanie układu kostno-szkieletowego, a niedobór może skutkować obniżeniem sprawności układu motorycznego (22, 23). W dermatologii witamina D3 znajduje zastosowanie od początku XX wieku (24). Syntetyczne analogi – kalcytriol i takalcytol – są używane w terapii łuszczycy oraz innych schorzeń: twardziny układowej, liszaja twardzinowego, bielactwa i toczenia rumieniowatego układowego (25). Wykazano, że u większości pacjentów z toczniem rumieniowatym układowym występuje niedobór witaminy D3, który z kolei pozostaje w związku przyczynowo-skutkowym z nasileniem objawów klinicznych. Ponadto wykazano związek między polimorfizmem genu receptora witaminy D3 a prawdopodobieństwem zachorowania (26). Według przeprowadzonych badań u pacjentów z toczniem rumieniowatym układowym suplementacja witaminy D3 skutkowała poprawą zarówno parametrów klinicznych, jak i laboratoryjnych (27). Przedmiotem obserwacji jest także zależność między witaminą D3 a rozwojem czerniaka. Wpływ egzogennej witaminy D3 na ryzyko zachorowania nie jest do końca wyjaśniony, dlatego nie zaleca się dodatkowej suplementacji (28). Kolejną dziedziną medycyny, w której wpływ kalcytriolu jest przedmiotem wielu analiz, jest endokrynologia. Potwierdzono rolę witaminy D3 w etiopatogenezie schorzeń, do których należą: cukrzyca, otyłość i zespół metaboliczny. Jej niedobór prowadzi do zwiększonej insulinooporności oraz zmniejsza produkcję insuliny przez komórki beta trzustki (29). Zwraca się również uwagę na wpływ kalcytriolu w czasie ciąży, a także na procesy związane z owulacją i spermatogenezą (30, 31). Bierze się również pod uwagę działanie profilaktyczne i lecznicze zmian rozrostowych gruczołu piersiowego (32). Wpływ na układ serco...