Woski i ich zastosowanie w protetyce

Parafiny używane do produkcji wosków składają się głównie z prostych nasyconych łańcuchów węglowodorowych mających od 26 do 30 atomów węgla, wraz z niewielką ilością fazy amorficznej albo mikro-krystalicznej. Odznaczają się stosunkowo niskim zakresem temperatur mięknięcia (od 50°C do 70°C). Woski parafinowe stosowane w stomatologii są uzyskiwane w wyniku rafi nacji parafi ny i mają mniej niż 0,5% oleju, którego zbyt duża ilość może obniżyć temperaturę topnienia całego układu.

Woski parafi nowe krystalizują w postaci płytek, igieł. Wiele wosków ulega krystalicznej przemianie w wyniku chłodzenia i przejściu od igieł do płytek, co następuje około 5-8°C poniżej ich temperatury topnienia. Podczas chłodzenia można zaobserwować skurcz objętościowy, który zmienia się od 11% do 15%. Zjawisko to nie ma charakteru liniowego, ale skokowy poprzez poszczególne punkty przejścia.

Do wad materiałów parafinowych należy zaliczyć łuszczenie się ich powierzchni, a po przecięciu powierzchnia nie jest gładka. Dlatego też do wosku oprócz parafin konieczny jest dodatek innych surowców.

Wosk pszczeli jest podstawowym składnikiem stosowanym podczas produkcji wosku, pozyskiwanym z pszczelich plastrów. Jest to surowiec złożony z mieszaniny estrów, składający się głównie z palmitynianu mirycylu oraz nasyconych i nienasyconych węglowodorów o dużej masie cząsteczkowej zarówno o charakterze alkoholi, jak i kwasów. Odznacza się średnim zakresem temperatur topnienia (od 60°C do 70°C). Materiał w temperaturze pokojowej jest kruchy, ale staje się elastyczny w temperaturze ciała. Jest stosowany do modyfikowania właściwości wosków parafinowych, w dentystyce jest głównym składnikiem wosku lepkiego. Wosk pszczeli dodawany w ilości 20-36% do parafiny zmniejsza jego płynięcie.